Era vertat sus era oxidacion der avocat

Siroco Adroher

Açò ei ficcion, de manèra que toti es personatges, situacions e diàlegs que ací apareishen son imaginaris,
trèt de bères referéncies a persones, productes, marques comerciaus e lòcs per toti coneishudi.

1

Ua targeta

Desesperat. Atau sò, ac è d’adméter. Delàger sonque mingè es vòres shutes dera pizza d’abansdelàger; ager me metí en lhet tàs onze; e aué, açò. Era unica explicacion plausible que li trapi ei era dera vertadèra desesperacion, e è pòur: quan un ei desesperat pòt acabar minjant vòres shutes de pizza de per vida. O creir qu’era solocion a tot ei enes mas d’un detectiu de nòm anglés que se patrocine damb targetes de papèr repartides a boca de mètro, ath mès pur estil de vident e mèstre african. Mès creir ei important. Cau creir en quaquarren. En çò que sigue, en aqueth detectiu, en Dieu o en un parelh de popes, mès cau creir. Se non, ès perdut, e quan un ei perdut, acabe creiguent en quinsevolh causa. Açò non ei mèn, ei un plagi a Mateo Gil, qui demori que non acabe assabentant-se e m’envie a Ramoncín a crubar es drets d’autor. Eth cas ei que non sai se prumèr me perdí e è acabat creiguent en quinsevolh causa, o è optat per creir en quinsevolh causa entà non perder-me, mès era conclosion ei que sò desesperat e a punt d’honsar eth mèn dit en timbre dera oficina d’un detectiu de nòm anglés, targeta deth quau acabe de dar-me un marfilenh vestit d’americana e corbata. Non ei qu’era americana m’age inspirat especiau confiança, s’auesse anat vestit damb ua tunica d’aqueres de coloraines tamben estaria tustant en aguesta pòrta. En vertat, en un estat normau de plenes facultats mentaus auessa ignorat eth gèste deth marfilenh, era sua americana e era sua targeta. Coma molt, poderie auer-me enganchat despistat e sense opcion a renúncia, pr’amor qu’aguesta gent ei entrenada entà acorralar e sorpréner as vianants e acabar dantles quinsevolh causa, mès ei probable qu’eth papèr non auesse passat de piloteta arrugada de papèr. Mès non, non, sò desperat, fòrça desesperat matisse era pòga conciéncia que me quede, creigui en quinsevolh causa e sò a quate, tres, dus escalièrs d’hèr d’agueth detectiu eth mèn sauvador. O era mia perdicion, mès dada era situacion ei ua diferéncia que non impòrte. Un escalièr. D’èster enes mès cabaus, en aguest moment m’asautarien tot tipe de paranòies especulatiues que m’arien dubtar, eth mond ei plen de sèctes suicides e xinesi que extirpen rinhons contra era tua volentat. Ei clar que, d’èster enes mèns cabaus, non seria ací naut, dauant d’ua pòrta vermelha descolorida e disposat a crompar ua solocion a un desconeishut e suposat detectiu de nòm anglés. Campi un viatge mès eth papèr qu’encara ten era mia man quèrra,

Detectiu McShabby
Tracti enhonsament personau e professionau, proteccion der
enemic, amor, negòcis. Eth mès consultat per rapidesa ena
faena, eficacia e garantia aquiu on auti falhen. Ajuda en tot
tipe de problèmes per difícils que siguen. Facilitats de
pagament.
Robador 21, 3º 2º

e eth dit dret, automata, sarre dus viatges eth timbre lèu camoflat entre era lordèra dera paret.

Sòne un weee-weee afònic. Encara sò a temps de gésser corrents, eth raubatòri d’òrgans ei mès comun de çò que credem, mès quauquarren me ditz qu’è de quedar-me aquiu. Hèsqui una lista rapida de pros e contres, e arribi ara conclosion que
a) totau, ja è arribat enquia ací
b) per sajar... pitjor non en vau a gésser
c) se daurís un xinés, non i entri

Sò pensant ena d) quan me semble enténer eth toc-toc-toc d’uns tacons luenhans, e ja la imagini, un tròs d’hemna, morena imponent daurint-me era pòrta e era boca, damb camisa blanca ajustada que non deishe imaginar arren e una pelha de tub nera, tot Gucci, cames moldejades e perfèctes gracies a ores d’aerobic, spinning, bodypump, pilates e iòga; la sò vedent damb lunetes de pasta e pòts rouge Coco de Chanel, tota era sus uns Manolos de vertigen. Qué classic, quin cliché, praubes secretàries! Ja ac sai, e açò tamben ei un prejudici sexista, un òme, desperat o non, non aurie de saber es nòms des pintapòts ne imaginar es fantasies damb pès vestits per Manolo Blahnik, a mens que te dediques ara mòda, sigues gay, ages ua mair coma era mia o tot çò anterior ath viatge. Abantes ère pitjor, èster hilh dera mia mair voi díder, mès un s’i acostume e ath finau acabe treiguent-li profit ad aguesta circomstáncia, perque es gojates, per fòrça femmes fatales que volguen semblar damb es sòns pret-à-porter, s’estòven quan les distingisses un Christian Lacroix de un Prada o les nomentes quant ideaus son es sòns autentics Louboutin. Ben, èra generalitzant e aquerò passèc un viatge, mès ja se sap que bèri uns minjam ua e en condam vint. Non ei que jo me botja en aqueri ambients enes qu’as besonh d’èster ara última des pasarèlles entà èster quaquarrés o hèr quaquarren, mès lèu ath contrari e non i a arren mès que veir en quina situacion me trapi: a punt de regalar-li eth mèn rinhon a ua xinesa de impression.

Enes dus segons qu’è estat entà hèr aguesta reflexion, es tacons an deishat d’èster luenhans e eth sòn toc-toc-toc s’a transformat en un fru-fru-fru coma de pantoufles. Era xinesa secretaria vestida de Gucci dera mia imaginacion ara ei ua hemna ena cinquantia, mau tenhida, excés d’ombra enes uelhs, pintapòts talhat e sense lúder, arrugues en còth, blusa estampada e ampla qu’amague tota era imperfeccion dera gravetat, pantalon oscur de laneta, rècte. E pantoufles. Creigui qu’auria de dèishar d’èster tan classista e descuedar-me des estereotips, encara que metudi a morir o a èster obligat a ingressar en ua sècta, m’estimaua mès era opcion d’hè’c en mans d’ua hemna atractiua, era vertat. Non è temps entà hèr mès conjetures, es fines mans qu’an d’aucir-me dempús descorren eth barrolh e era pòrta vermelha se daurís a una velocitat que calificaria de pòga poc dat eth moment de tension, coma un pesat telon de teatre. E que comence era funcion.

Hèr-se illusions non ei bon. D’acòrd, è creat nautes esperances damb era hipotetica secretaria que auie de daurir-me era pòrta, especiaument damb era prumèra, mès demoraua, au mens, ua hemna. Ère leu era mia darrèra volentat. È d’èster realista e recordar-me a jo madeish qu’era mia desesperacion m’a hèt a vier a veir a un detectiu era targeta de papèr deth quau, repartida per un marfilenh en carrèr, ei mès pròpia d’un ocultista que d’un investigador. Qué podia demorar? Qu’auesse ua secretaria? Que, ath delà, estèsse bona? E aquerò suposant que sigue un detectiu de vertat e non era mafia russa. Desconcertat, non è capacitat entà pensar que me sò enganhat de pis perque m’è liat compdant entre er entresòl e eth principau, ne tansevolhe sò capaç d’autoenganhar-me dident-me qu’aguest òme panchut que m’a dubèrt era pòrta ei, en realitat, eth secretari e que McShabby ei era hemna despampanant que a de solucionar-me era vida o panar-me eth còr, e me quedi aquiu, coma un estaquiròt, en blanc, campant-li era camiseta que ditz “Trust me, I’m a Jedi”.  Sonque me mancaue açò, un trekkie! (En realitat, non. Era desesperacion le pòrte a confóner Star Wars e es Jedis damb Star Trek e es trekkies) Encara que m’ac prengui com un senhau, rebrembi es conclosions as qu’auia arribat abantes e, un viatge comprovat que non ei xinés, decidisqui dar-mos ua oportunitat.

–Endauant, endauant, non se quede aquiu –ditz, sense cap accent estrangèr. Descarti donques era possibilitat que sigue rus, ruman o der Èst en generau.
–E-e-eth de-de-detectiu? A-a-ací? –m’estrabanqui estupidament, eth que semble estrangèr sò jo. Me sò delatant, m’auciran per dèbil.
–Non, aci er assassin –ditz fòrça seriós, encara qu’era mia cara li hè a cambiar d’opinion pro rapid–. Hombre non, er assassin viu naut –sage de sonar tranquillitzador, mès jo sò dehòra de combat. Mòrt segura.
–A-a-ah... e eth detectiu? –digui mostrant era targeta, dejà shudada e arropida, coma s’era soleta existéncia d’aqueth papèr impliquèsse necessàriament era existéncia deth tal McShabby.
–Contrasenha? –pregunte, lheuant es celhes.
–Contrasenha? –Moria moria, ei ua sècta!
–Òc, paraula clau, password, contraseña...
–A-a-açòooo... pensi que m-m-m’è enganhat –baishi un parelh de graons–. Desencusatz es molèsties.
–Corrècte! –se n’arrís–. Vengue, vengue.
Òc, ja, ara, entà que torture e m’arrigue er hitge sense anestèsia.
–N-n-non, m-m-m’ac è pensat melhor. –Qué impressionable sò! Dilhèu non sò tan desesperat...
–Ei desesperat, vertat?
Mèrda. Òc, en sò. Torni a pujar e entri.

2

Àcid carmínic

Eth trekkie panchut torne a barrar era pòrta damb clau, non i a escapatòria. Era casa ei vielha, de tets nauti e solèr damb rajòles de color vermelhós, hènt un mosaic. Dauant mèn se daurís un corredèr long damb diuèrses pòrtes blanques, totes eres barrades. Era lum ei tenue, e tota entre pera hièstra que i a en petit rebedor e que da ath pati interior dera finca. Ath hons deth corredèr, semble daurir-se ua cramba, dilhèu eth burèu o era sala de disseccion. D’aquiu ges ua lum mès blanca, hallogena. Non semble que i age degun mès, er unic tapatge que s’enten ei er ambientau e típic d’un barri com aguest, plen de mòtos trucades, mairs istèriques e mainatges cridaires. Er òme, a qui encara non è podut analisar detengudament e conclodir se va èster eth mèn borrèu o sonque ei eth missatgèr, auance tranquillament peth corredèr, cap tara lum. Le seguisqui, quin remèdi, a ua distancia prudenta, sajant de non hèr tapatge encara que dues de cada tres rajòles non son enganchades e eth clonc-clonc resulte èster inevitable. Ara nautada dera segona pòrta, s’enten, de còp, aigua de cistèrna: quaquarrés acabe de tirar dera cadena. Immediatamente dempús, un toc-toc que m’ei familiar. Enlentisqui eth mèn pas entà dar-li temps a gésser e pode’c comprovar, mès s’està lauant es mans e jo ja è arribat ena lum blanca. Eth ei setiat en una enòrme cagira de cuer d’executiu, dauant ua taula grana, plia de papèrs e revistes, un ordenador, una centraleta de telefons e diuèrsi mòbils. Era sala, de dus balcons damb es porticons barradi, ei grana e ei plea d’estatgères que lèu vèssen cahièrs, libres e carpetes. Comenci a creir qu’òc qu’ei detectiu o, se mès non, comenci a borrar era opcion de saquejador d’òrgans. En corredèr, enteni daurir-se era pòrta deth banh, sagi de virar eth cap mès m’è quedat sense angle entà poder veir gésser ara secretària de Gucci.
–Aurelia –ditz er òme, des dera sua posicion privilegiada, responent-me coma se m’auesse liegut eth pensament–, ua... ua. Ja se iba.
–Pòrte Manolos? –era pregunta me ges der anima.
–Perdone? Non trebalhe cap Manolo ací...
–Arren, descuede –murmuri e, desillosionat, me dèishi quèir ena cagira de plastic iranja butan dauant d’eth. Sorpren eth contrast entre era sua cagira d’oficina e era mia de revetlha de Sant Joan.
–Sèigue, sèigue –ditz senhalant-me, dejà setiat. E, entà mosqueig mèn, hig–: Perdone, non tuve ua auta que panar era cagira deth carrèr, era causa está fòrça mau e ne tà cagires.

Ara fin pogui examinar-le. A era cara redona damb ua tèsta generosa. Eth peu vermelhós li nèish bastant endarrèr, e aquerò li hè era tèsta tan plan grana, e s’intuissen uns tímids peus frissats ara nautada des aurelhes. Es uelhs, oscurs e petiti, s’amaguen darrèr d’ues lunetes quadrades grisoses, que se tien sus un nas petit; era barba vermelhosa ei d’ua semana mès pro cuedada. Edat? Mès de quaranta e mens de cinquanta. Sai que non auria d’enfiar-me des mies prumères impressions, encara sò a temps d’èster segrestat, mès era aparença deth tipe non me semble, au mens, perilhosa ne criminau. Era sua tèsta ampla e ovalada indique qu’ei ua persona sintetica, damb capacitats memoristiques, imaginatiu, damb intuicion e capaç d’associar idies e trèi-ne conclosions, e açò m’encaishe perfèctament damb eth sòn soposat mestièr. Tamben es celhes poblades, que son signe des curiosi. Eth nas petit l’hè impolsiu, impacient, e un punt fantasiós. Er hèt qu’age es uelhs mès separadi de çò qu’ei normal l’hè optimiste, mès tamben un shinhau egolatre, ja qu’a era sensacion de cèrta dominancia sus eth mond. Açò ei çò que diderie un expèrt en fisiognomia, jo auí d’hèr un curs hè un parelh d’ans, obligat per ahèrs de faena, e pensè que jamès auria d’auer besonh de totes es pegueries que mos condèren. Perque, molt probablament, tot aquerò ei ua pegueria e jo sonque sò desesperat e voi creir en quinsevolh causa. Dilhèu ei pr’amor qu’ ei peu-ròi e panchut: es peu-ròis e panchuts tostemp m’an semblat bones persones, atau madeish me passe damb es grossets canosi, supòsi qu’ei perque se semblen a Pair Nadau. Era question ei que, campant-lo ben, me rebrembe a quaquarrés, a quaquarrés famós, un codinèr, un presentador, un concursant d’un reality, bèth actor, non ac sai. Ei coma auer quaquarren ena punta dera lengua e èster incapaç de meter-li nòm, ei ua sensacion estranha e incomoda, eth tòn cervèth ac visualise mès tu non ac ves. Creigui que sò campant-le massa fixament. A un aire a Steven Soderbergh, dilhèu, o ar amo dera fruteria deth cornèr?

–Atau qu’ei desesperat, cierto? –Me trè des mèns semblants raonables.
–Com ac sap?
–Perque a vengut enquia ací –ditz damb miei arrir–. Un a d’èster fòrça desesperado.
Vaja, començam ben.
–E era targeta –senhale damb eth cap era mia man quèrra, qu’encara ten fòrtament eth tròs de paper que m’a dat eth marfilenh, coma un mainatge que s’agarre ath sòn camion de joguet.
–Ah, òc, era targeta –la dèishi timidaments dessús dera taula. Ei reaument cutre.
–Quedèren un shinahu cutres, vertat? –ditz, estirant eth braç entà cuélher-la e campar-la–. Ei que, sabe usted, reciclè es targetes d’un vident african. Auie era sua consulta ací madeish, mès se ve que le detengueren per estafador. O eso diden, a saber. Un dia me trapè ua engolòpa en buzón a nòm der african damb un paquet de 500 targetes. Se hacía díder Gran Maestro Sidigo Fati, ac rebrembi perque m’hèc gracia aquerò de si-digo, no-digo... –se n’arrís e le imiti discretaments, mès entà non oféner-lo non perque m’age hèt arrir.
Tornen es prejudicis: peu-ròi de nòm anglès sense accent que va dident paraules en castelhan (d'ara en endeuant, es paraules en castelhan deth detectiu McShabby, dat que son intrínseques deth sòn parlar naturau, anaran integrades en tèxte entà non entorpir era lectura damb era corsiua), ei o non sospitós?
–Donques li panè es targetes a Sidigo. Bueno, panar panar, non, les aprofitè, ja me costèc pro borrar de todas aquerò de Gran Maestro. Auessen acabat enes lordères.
–De tota manèra acaben enes lordères –m’atrevisqui a díder, rebrembant-me qu’ei çò qu’auessa auut d’hèr jo. A qui se semble, a qui se semble? Elvis Costello non ei peu-ròi, non?
–Mès vosté está aciu.
–Mès jo sò despeserat.
–Coma toti es que vien, ja l’ac è dicho –me campe desafiant–. Vò préner quaquarren? Aigua, limonada, Coca-Cola, tonica, cervesa? Un Colacao, quizás?
Ac è! Ei ua barreja de Paul Giamatti ena pellicula Entre Copas e Santiago Segura ena sua version persona. Préner quaquarren e m’aufrís un colacao? Entà méter-li droja, com a Tojeiro (entà mès referéncies, n!i a pro damb méter José Tojeiro en youtube.com) ! M’ei advertint de çò que me demore? Com eth praube José, así, en compló, pa’ revolver, buscando dineros... o òrgans!
–È Nesquik, se s’estime mès, eh? –e venga damb eth chicolate.
–E-e-eh, n-n-on, gràcies, sò intolerant ara lactosa, sap? Me què fatau en estomac, uf, fatau – mentisqui–. Un Bitter Kas poirie èster? –Degun beu Bitter Kas, e mens encara n’a en casa. Atau, educadament, m’asseguri que non va a servir-me arren on pogue tirar-i narcotics–. Sense alcoòl – matissi perque creigui que se demane atau. “Un Bitter sense alcoòl” didie era mia mair. Mès sa mair nòsta ei fòrça fina e a saber, tamben demanaue es oliues damb un shinhau de chuc de limon. Chuc naturau, evidentament.
Immediatament dempús me’n dongui compde que damb era mia negatiua dilhèu sò perdent era oportunitat de saber se aqueth toc-toc ei d’uns vertadèrs Manolos, perque digui jo qu’harà qu’ac pòrte era, non? Non sò especiaument interessat enes sabates, ara ja ei ua question d’orgulh e voi comprovar s’era mia intuicion ei en forma.
–O aigua –corregisqui rapidaments–. Aigua estarie ben. –Dilhèu ei on mès se nòte se i a drògues hijudes.
–Non, non, Bitter Kas sí que n’è –ditz lheuant-se e arrossegant es pantoufles.
Maudit sigue, degun a Bitter Kas en refrigerador de casa sua! E ara, qué hèsqui? Ath delà, non a ne cridat a... coma se didie? Aurelia. Au mens, e me servís de consòl, er òme non ges dera sala. En un cornèr d’on èm setiadi, i a un petit refrigerador, que non è vist en entrar, e trè un Bitter Kas e ua miejana de cervesa. Torne tara taula e deth calaish agarre un dauridor. Daurís es dues ampolhes, frsh-frsh, e me passe era mia sense additius entara mia tranquillitat. Aquera ampolheta roseta damb era etiqueta auriòla, tan demodé que semble trèta d’ua auta època. Coma non è tastat jamès un Bitter Kas, non sai quin sabor me cau demorar. Pòt semblar ua pegueria, mès açò deth sabor ei important: ei com se minjes quaquarren fòrça doç pensant que vas a minjar quaquarren fòrça salat.
T’ac metes ena boca e eth trastorn ei antologic. Aquerò me passèc un viatge damb un doç docíssim de Cáceres, escaldadillos se nomenten, me lo metí ena boca pensant que aurie gust a embotit, e anaue arrebossat en mèu! Ara me cau enfrentar a un Bitter Kas, encara que pogui auer ua clau damb eth nòm e dedusir que serà amarg, mès un non se’n pòt refiar.
–Escote –ditz en tant que me passe un veire que jo, damb era paranòia enquiath darrèr segon, inspeccioni cercant povassi amagadi–, sap per qué a aqueth color rosa nuclear eth Bitter Kas?
–Auria? –responi, ara galhèga. Eth veire semble limpio. Me servisqui. Un shinahu radiactiu òc que semble.
–Non, non, tad arren. Ei àcid carmínico! Sap d’on se trè er àcid carmínic?
–Auria? –m’apròpi eth veire mès non percebi cap olor desagradable. Es bombolhetes m’hen gatalheues en nas. Hèsqui un glop.
–Des còssi resecos des cochinilhes femelha –ditz, e jo retorni ath veire eth glop. Quin hastic! Non pes cochinilhes, que en realitat non m’a dat temps a processar qué son, se non peth gust en si. M’a mancat pòc entà vomegar.
–Desencuse, co-chi-ni-lhes a dit? –ac exagèri, metent cara de drama–. Son animaus, vertat? Animaus damb vida, que nèishen, se reproduissen e morissen, òc?
–Òc, concretaments Dactylopius coccus. Qué les passe a las cochinilhes? E eth Bitter? Ei amarg? Jajaja! –Un aute viatge se n’arrís des sòns pròpis remoquets. Encara è eth sabor a lampits deth Bitter e non pogui pensar.
–Non, se eth Bitter ei ben, ben amarg –li digui entà complaer-lo–. Mès veirà, jo... non sabia aquerò des coccus. Vosté n’ei segur qu’aqueth tal carmínic ac trèn d’animaus?
–Des cochinilhes femelha, ya se lo è dit.
–E n’ei segur que açò en pòrte? –digui, senhalant era ampolheta radiactiua.
–Campe, campe –l’agarre e lieg–: Ingredients: aigua, sharòp de glucosa, blablabla, aquí ei E-120, àcid carmínic! –m’ac ensenhe.
–Non met arren d’àcid carmínic. –Jo aquieu jogant-me era vida.
–Ben, mès jo li digui que el E-120 ei eth carmínic. E pro.
–Ei natural? Non ei artificiau?
–Un aute viatge: des cochinillas femelha.
–Que son animaus –afirmi, mostrant ua grana desolacion.
–Insèctes. Efectivament.
–Ei que, sap qué passe? Sò vegetarian, non pogui préner Bitter Kas!
–Mès vosté me l’a demanat...
–Òc, perque non sabia que portaue animalonhs!
–Oh, vaya, aquerò ei com pecar, non?
–Un shinau òc. Ei que aué en dia ja non sabem ne qué minjam... –Quan un ve perilhar era sua vida es sòns mecanismes de defensa son, definitiuament, inaudits. Jo, addicte as entrecòts de miei quilò dident vegetarianismes!
–Donques era mortadèlla d’aquera industrial tamben pòrte àcid carmínic, aquerò ac sap?
–Ei qu’era mortadèlla ja sai qu’ei carn, non la minjaria per error.
–E es pintapòts! Por qué se cree que se ditz carmin?
–Non è eth plaser d’hèr-ne a servir.
A qué è vengut jo ací? A réber leçons de química aplicada o a morir? Era vertat ei que ne jo madeish sabi qué hèsqui aci.
–Aigua alavetz? –insistís–. Aquerò òc que puede, non?
–Òc, òc, mès non se n’hèsque, sò ben, gràcies. –M’estimi més non jogar-me-la un aute viatge, aguest tipe ei capaç de treir-me era lista d’additius non aptes entàs vegetarians der aigua d’aguesta ciutat.
–Non, molt ben non n’ei, se non non estaría ací setiat.
–A rason –me cau díder, sense remèdi.
–E per qué non m’explique a qué ha venido? –me campe fixament. Òc, ei clauat a Giamatti.
–Eeehmm, a ver, per on començar...
–Donques peth començament, qu’ei per on se comencen es cosas que se comencen.
–Ben. Donques un dia, è un parelh de mesi, coneishí a ua gojata e...
–Òme no, aquerò ja ei lèu eth final!
–Com? –pregunti estranhat–. A jo me semble qu’aqueth ei eth començament dera mia desesperacion.
–Non, voi díder que pòrte vosté ua bona estona ací y ni mos auem presentat.
–Ah, aqueth començament. D’acòrd: Bona tarde, me digui Sir...
–Non non, hèm’ac ben. Vosté se queda ací setiat ena cagira, jo gessi e torni a entrar, como se non mos auessem vist abantes. Com s’era mia secretaria li auesse dubèrt era pòrta e l’auesse hèt a pasar. Qué li semble?
–Que, alavetz, un aute poth auesse cantat –digui, en votz baisha.
–Com ditz? –pregunte, dejà en pè.
–Òc, hèm’ac ben! –Me semble inútil portar-li era contrària. Aguest tipe ei lhòco.
–Atau m’agrade –ditz e ges arrosegant es sues pantoufles.

3

Eth vent deth desèrt

Barre era pòrta e me quedi setiat, encongit dideria, ena cagira iranja butan panada deth carrèr en burèu d’un detectiu hòl de nom anglés. Sospiri. Sagi de rebrembar perqué sò ací. Òc, sò desesperat, mès comenci a pensar qu’ei pitjor eth remèdi qu’era malautia. Rebrembi ara gojata... ah, era gojata. Dilhèu eth tipe non ei tan lhòco, dilhèu òc que pòt ajudar-me, dilhèu non me va mau parlar damb quauquarrés. As desconeishudi ei mès fàcil explicar-les es causes. Per aquerò era gent va tath psicòleg, entà parlar damb desconeishudi e aleugir-se. Mès jo pensi qu’aquerò sonque deu foncionar ath principi, quan encara son complèti desconeishudi. Dempús d’ues quantes cites, pr’amor que tostemp n’i a ues quantes, dèishen d’èster desconeishudi e ja non ei tan fàcil parlar damb eri, e se torne ath començament, atau i aurà mès cites, e mès coneishement, e mens progrès, e mès cites, e atau enquiar infinit. Coma era mia mair. Ben, era a un psicoanalista, coma Woody Allen. Ei mès chic. Eth toc-toc d’uns tacons me rescate des mèns pensaments. Le seguís eth fru-fru-fru des pantoufles. S’aluenhen peth corredèr, enquiara pòrta deth carrèr. Se daurís, se barre. Adiu, Aurelia, adiu. Eth fru-fru s’apròpe de nau. Daurís era pòrta.

–Bona tarde! -ditz, apropant-se a jo. Me lhèui.
–E-e-eh, bones –li dongui era man. Ei er unic gèste que me ges.
–Detective McShabby –me sacudís era man energicament–, un plaser.
–Igualment. Siroco Adroher, mès me pòt díder Roco –e preveigui era colhonada.
–Roco? Com eth...? –Aquiu que l’as.
–Òc, coma eth.
–Com eth sòn nòm, quería díder. Non coma... òme.
–Ja auie quedat pro clar, mèrci –repliqui, un shinhau molèst.
–Aurie podut escuélher que li didessen Sir, es mès elegant, non tròbe? –Se sè e, sajant d’imitar era mia veu, ditz–: “Sir Oco Adroher, un plaser”. Mès respetable, sense dubte.
–Vò que tornem a començar?
–Non non, ja a quedat ben atau. Siroco –repetís. Non sai que i a d’estranh en Siroco–. No es guarie comun, non? D’on ges?
–Deth vent deth desèrt. Era mia mair.
–Era sua mair ei del desèrt?
–Non. Podem deishar de parlar de jo e...
–...e contunhar parlant de vosté? Ben, conde-me.
–Vosté ei detectiu, cèrt? –Asentís damb eth cap–. E s’encargue de susvelhar a gent, endoviar causes, investigar, trapar...
–Atau que es. Mès non mete granes esperances damb jo, sò un detectiu con recorsi limitadi, non hèsqui miracles –arrís coma se volesse convéncer-me de quaquarren–. Ah, e quan digui recorsi limitados me sò referint as tecnològics, per decompdat, es mentaus les tengo toti.
–Mès ena sua targeta met que –la recuelhi de dessús dera taula e liegi– “...honsament personau... tot tipe de problèmes per difícils que siguen.” –Lhèui es uelhs, interrogatiu.
–Reciclè es targetes, non podia demorar que siguessen perfèctes.
–Non, clar –me senti un shinhau imbècil dant-li era rason en tot.
–Además, non sai qué se demore vosté des mèns servicis, mès tiene de saber qu’ei molt luenh de tot aquerò que hacen es detectius dera television –seguís–. Tot aquerò, mentira! Mos a hèt mucho mau ara profession.
–Ja, culpi a Sherlock Holmes des mies nautes expectatiues quant a detectius. –E aguesta ei era vertat mès vertadèra de tota era tarde. Aguesta e que sò desesperat, evidentament. Sigam conscients: Quin tipe de detectiu demoraua trapar damb aquera targeta de presentacion?
–Aqueth? Aqueth ei un farsant, òme, eth que más. Ne tansevolhe didie “Elemental, querido Watson”.
–Mès aquerò non siguec culpa sua, non? –Quina facilitat a aguest òme entà desviar es convèrses–. Era istòria a volut atribuir-li aquera frase.
–Istòria, istòria... un addicte ara cocaïna!
–Non ère ar òpi?
–Tampòc era elementau. Tornem ad açò que mos ocupe, per on anauem?
–Peth començament. –Comenci a desesperar-me. Mès.
–Aún? –pregunte, tan tranquil, coma se non auesse cap interès en auançar en eth motiu dera mia visita.
–Òc. Guarde, serè breu, concís e precís...
–Se’n da compde qu’a hèt a servir tres sinónimos? –interrompís.
–...se vosté me dèishe parlar. S’a de quedar damb era idea que vau a resomir e èster dirècte. Ben. Sò desesperat.
–Aquerò ja ac a dit uns quanti viatges.
–Sò desesperat –le ignòri– e necessiti era sua ajuda. Ben, encara non sai qué m’hè pensar que reaument le necessiti, mès aquerò ja ac meditaré en un aute moment. A de méter en marcha toti es sòns recorsi, es tecnologics, es mentaus e es adivinatòris, e investigar a ua gojata. Trapar-la, informar-me sus qué hè o dèishe de hèr, eth sòn passat, eth sòn futur, qué dine o sope, quinsevolh causa, tot, çò que sigue serà benvengut.
–Per qué?
–Coma que per qué? Donques perque l’ac sò demanant jo. Vosté ei detectiu, jo sò client. È intencion de pagar-li per tot açò, eh?
–Veo qu’a clara era part mès importanta. Clients atau dan gusto, ac aprenec dera television?
–Non. Era mia mair. –Ei era desencusa tà tot.
–Anem per faena, escote, que a usted ues ganes de vener-me ara sua mair... –Ditz açò e, inexplicablament, se met a cantar–: Toíto te lo consiento, menos faltarle a mi mare, que una mare no se encuentra y yo a ti te encontré en la calle.
–Pòt ajudar-me o non? –pregunti, encara perplèx peth recitau.
–Era pregunta non es se pogui, se non se voi... –ditz, rascant-se era maishèra.
–S’ei tan complicat me’n vau e non shòrdi mès.
–Ben, en sòn cas no serà se vò, se non se pòt... –ditz damb aire misteriós–. Era pòrta ei cerrada. Damb clau –e diboishe un arrir maliciós.
Mèrda! Atau que non ère detectiu, eth òc qu’ei un farsant! Ara treirà eth drap banhat en éter, me lo meterà en nas, queirè redon, e me daurirà en canau entà trèir-me er hitge, eth pàncrees e era vesicula. Sò embarrat, perdut, ei era fin!
–V-v-veirà –ja non pogui dissimular era mia cara de pànic–, jo è begut fòrça, sò joen òc, mès è begut fòrça, enquia er aigua des florèrs. È er hitge destrossat, hèt una higa, non li’n daran arren per eth! Eth pàncrees? Uf, eth pàncrees! Non veigue, damb açò d’èster vegetarian, es òrgans se debiliten...
–Quines pegueries ditz? Es òrgans non se debiliten por ua dieta vegetariana!
–Ah –Ja sabia jo que era istoria damb eth Bitter Kas m’auie gessut massa ben. Ei que non sabi mentir. Me quedi campant-le, demorant er éter.
–Podem auançar damb lo sòn? Qué li pasa ara gojata?
–Era gojata? –Sò desconcertat. E er éter? Ei que non pense usar anestesic?
–Era sua gojata. Ei ací per ua gojata, no? E vò saber què hè, quan, on, damb qui.
–Non va a trèir-me er hitge?
–Er hígado? –se n’arrís–. Er unic òrgan que le pogui trèir ei un rinhon, según eth temps que me pòrte era investigacion, eth material e los subòrns que aja de realisar. O un uelh dera cara, si prefiere.
–Mès, alavetz, ei vosté detectiu o non?
–Encara ei damb aquerò? Vò veir era titolacion?
–Non, non cau –responi velotz. Voi anar-me’n quan mès lèu melhor e se trè eth títol, en cas d’auer-lo, me conde era carrèra sencera.
–Fantastic. Anem al gran. –Non pogui creir que digue açò, atau que le dèishi parlar sense interropcions–. Desbrembe-mo’n des motius, suposam que son ben intencionadi a pesar eth sòn nòm estranh e era sua tendéncia a desviar la convèrsa. Non semble vosté un tipe perilhós ne a pinta de pertenecer a cap mafia, mès a de saber, e açò ei muy important, era mia règla d’aur, que jo non investigui para ajudar a cométer accions pennades pera lei. Delictes, entà que me entienda, de cap tipe. Atau que se ven cercant informacion de esa gojata entà conèisher ath millimetre era sua vida e dempús asaltarla, o vage vosté a saber quina auta barbaritat, ja se está descuedant de jo, entenut?
–Descuede, eth mèn unic delicte ei auer-me enamorat perdudament d’era –confèssi.
–Non insistisque, ja li è dit que es era mia règla d’aur, innegociable, non li mete un precio, se vos platz.
–Se li acabi de díder que non, que non ei tà cap delicte, ei tà... recuperar-la.
–Mès non contra era sua volentat, perque eso serie delicte.
–Que non.
–A veir, que non eth qué? Que non es delicte o que non ei contra era sua volentat?
–Que non ei contra era sua volentat.
–Ja, y, se me permet era pregunta, per qué non i va usted madeish e l’ac ditz? Tà qué m’a de necesitar exactament?
–Donques perque non sabi on ei.
–Ja, mès, la coneish? –da un glop long ara sua cervesa e me dan ganes de demanar-li quaquarren de béuer mès me da pòur qu’aquerò le torne a desviar deth tèma.
–Ò-ò-òc –dubti–. Non.
–En qué quedam, la coneish o no la coneish?
–Un shinhau –non me quede auta qu’èster sincèr.
–Un shinhau? –ditz, escandalitzat–. E n’ei lhòcament enamorat? Açò es...
–Açò ei atau e punt. –Non voi dar-li opcion a cap critica. Supòsi que perque ja sai qu’ei ua rabaneria.
–Anaua a díder que fòrça polit e romantic, òme. As sus hilhs les harà gràcia era istòria de com coneishec a su mair.
–Prumèr me calerà trapar-la, non ac cree? –Non m’agrade fixar objectius a long plaç. Hilhs, ditz!
–E convéncer-la, òc. Ben, qué sap dera gojata? Qué puede condar-me d’era? A un nòm, au mens, òc? Eth nombre ei vitau.
–E eth cognòm? –pregunti damb horror.
–Depen. Se sonque auem un nòm, eth cognòm es important. Se i a quaquarren mès, non tant, m’expliqui?
–Mès o mens –digui–, confii en vosté –e açò ges atau, solet, sense que me’n donga compde. È dètz menutes èra patint pera mia vida e ara la meti tota enes sues mans.
–La confiança ei importanta.
–E da hastic.
–Encara non, encara non –sospire e se met comode ena sua cagira–. Mès, digue-me mès. Su nòm, per exemple.
–Guiomar.
–Coma era amant secreta de Machado! –exclame–. Ac ve, ja li didia jo qu’ère ua istòria romantica.
–Se vosté ac ditz... –Aguest òme ei ua capsa de sorpreses–. Seria ací encara que se didesse Alfonsina e era istòria serie era madeisha.
–Ei que usted ei un poeta enquia enes exemples –ditz entusiasmat–. Me cau dider-li que, en ese cas, era istòria auesse segut un shinhau disparièra: Alfonsina se suicidó, s’estofèc.
–Vaja! –Non sai de qué me parle.
–Non sap de qué li parli, vertat? Ben, otro dia damb mès temps l’ac condi, tornem damb era nuestra Guiomar. On la coneishec? Està bona?
–Ère cambrèra en un bar ath cant de casa des mèns pairs –digui, ajocant eth cap. Vaja s’està bona–. Hè dus mesi anè a veder-les, as mèns pairs voi díder, i vau soent, sap, d’ençà que sa pair nòste se meter pitjor de lo sòn...
–Lo sòn?
–Er Alzheimer. Non sai, ath començament semblaue qu’ac portaue ben, eth ère optimista. Mès, de patac, siguec fòrça d’un dia tar aute, m’a de creir, abantes que mo’n volessem dar compde, comencèc a anar entà baish. Non ei fàcil, quan un a segut tan actiu tota era vida... Ja non viu en casa, ei en ua residéncia. Era melhor, aquerò òc. Es caps de semana va tà casa damb era mia mair, mès se le nòte trist, absent. Ac ve? Ja li sò condant es mies penes.
–Se ha puesto seriós.
–Vosté tamben.
–Ei que me n’arrisqui tà laguens. Ja sap, “yo as mèns amics non les condi es mies penes, que los divertisque era sua puta mair”. Mès, se vos platz, endauant, no s’arture. Anèc tath bar...
–Òc. Hè dus mesi, en gésser de casa des mèns pair. Non ère eth prumèr viatge, bèth maitin m’auia pres cafè aquiu, un cafè excellent tot s’a de díder, mès aqueth dia ère pera tarde. E era ère aquiu. Jo sò fòrça timid damb es gojates, de vertat, non sai qué me passèc aqueth dia –nòti coma me vau metent vermelh–. M’estimaria mès non entrar en detalhs, demori qu’ac comprengue, digam que... me quedè damb eth sòn nòm e era sua flaira.
–Era sua flaira! –exclame–. Pogui liéger entre linhes?
–Pòt, pòt –responi, encara damb eth cap ajocat.
–Non se’n dongue vergonha, òme –se n’arrís–. Ben. Auem un nombre, un bar e ua flaira. Suficient entà començar.
–Òc? –demani, esceptic. A veir se ara serà un bon detectiu. Creigui qu’ua part de jo desiraue que me didesse que non i podie hèr arren, gésser corrent d’aqui e demorar a que se me passèsse era desesperacion. Tostemp acabe passant.
–Entà començar. No pogui dar-li mès garanties.
–E dempús?
–Ja veiram...
–Didec eth cec.
–Vosté ac a dit –se lheue e torne tath refrigerador a per ua auta cervesa–. Seguro que non vò arren?
–Non gràcies. –Voi anar-me, aquerò ei çò que voi.
–Ja lèu lèu èm prèsti, non sufra –ditz, tornant tara taula–. Le veigui nerviós, encara que no mès que abantes, jiji –arrís, er idiòta. Me shòrde infinit era gent que se n’arrís damb eth jiji, non ei naturau–.
Mire, atau ei coma ac vam a hèr –trè un pialèr de huelhes grapades de dejós dera taula e me les passe–: Vosté m’amplís este formulari, questionari o coma volgue dider-li. Dempús firme eth precontracte de la darrèra plana e jo comenci a hèr era mia faena. Fácil.
Li dongui un còp de uelh ath questionari en question, valgue era redundancia, e accedisqui a respóner un viatge comprobat que non i a cap pregunta sus eth mèn estat de salut o grop sanguini. Serie logic que m’ac demanèssen en cas de voler véner es mèns òrgans.
–Eth mèn numerò de pè? Tà que l’ac cau?
–Non m’hèsque preguntes sus es preguntes; jo damb eth su numerò de telefono n’è pro, mès era burocracia detectivesca es atau.
E eth mèn subconscient vò que entena picaresca en lòc de detectivesca.
–Ja –signi era darrèra plana sense lieger-la. Segur que i a clausules abusives damb es que non sò d’acòrd, mès entà que m’acabe convencent eth tipe m’estimi mès estauviar-me eth discors. Sospiti que açò me va a gésser car de tota manèra–. Ehm... d’açò... com...
–Que quant li va a costar, non?
–Òc –me met nerviós damb es sues lectures de pensament–. Era sua targeta didie quaquarren de facilitats de pagament...
–Era targeta, la tarjeta –se’n fot– e venga damb era targeta. Me calec cargar damb aqueres, se l’ac cau tornar a díder? Non n’i auie otras. Desbrembe-se’n dera targeta.
–Poiria denonciar-le per publicitat enganhosa.
–Òc, mès non ac harà. Jo no l’ac vau a méter dificil, li diderè un prètz, y vosté m’ac pagarà, efectiu o transferéncia. È compde en diversas entitats, atau s’estauvie comissions. Aquerò ei era facilitat de pago. A mès a mès, qui vò quauquarren, quauquarren li còste.
–Semble vosté era mia mair.
–Otro viatge era sua mair, se’n da compde que a salido mès de tres viatges en aguesta convèrsa? Era proplèu visita, venga damb era, serà un plaser coneisher-la.
–M’estimaria mès estauviar-li eth desgust.
–Vau a èster sincèr, Siroco: no pogui hèr-li un pressupòst. Atau ei era profession. Pòt gesser-li caro o fòrça car, tot depen d’on age decidit amagar-se la sua amigueta. S’ei en estrangèr, ja pòt començar a contar damb es bitlhets d’avion. Pregue entà que non sigue en Australia.
–Demori que non calgue.
–Ah, e jo viatji en prumèra. Eth sindrome dera classe turista ei ua realitat.
–Non veigue coma les gaste...
–Gastar gastar, vosté. Jo hèsqui eth mèn trabajo.
–Mès, i a d’auer ues tarifes, un tant ara ora, non?
–Coma es meigas, haberlas haylas, mès non servís entad arren que jo le diga que crubi setanta èuros ara ora. Vosté s’hè una idia e dempús ei ua auta fòrça diferenta.
–Setanta ara ora? –Creigui que m’enganhè de profession.
–Dètz tà arriba, dètz tà baish, òc. Hagam un tracte –non sai se me ven de gust hèr tractes damb aguest, dilhèu òc que acabi perdent es dus rinhons–: Jo li hèsqui un primer informe de franc, se la trapi e li convenç mi metode, vosté se compromet a sollicitar bèth un des mèns otros servicis.
–Auti servicis?
–Ua investigacion mès... prohonda. Antecedents, conducta, àbits, çò que quiera.
–E qué guanhi jo damb açò? Aquerò serà mès car!
–Pòt èster d’utilitat se pretén conquistar-la... Es hemnes son muy impressionables. E non la coneish d’arren...
–Pòc –le corregisqui.
–Ben, donques pòc, y qui sap se a conductes addictives, bròts psicotics... M’a de creer, ei ua bona inversion. Accèpte? –e me ten era man.
Li dongui era man, sense díder paraula. Temi qu’aguest ei un d’aqueri moments enes qu’eth mèn còs decidís per jo e non sò plenament conscient d’aquerò qu’acabi d’hèr. Coma abantes qu’è deishat as mèns pès portar-me enquia ací. Dilhèu a rason. Dilhèu sonque ei un bon embaucador.
–Fascinant! Ah, e era session de hoy non se la vau a crubar.
–Non sai se dar-li es gràcies.
–Ja me les darà. Sólo ua causeta mès...
–Vosté dirà.
–Non m’a dit eth nòm deth bar.
–Bécquer.

4

Quaquarren en castelhan

Torni tath carrèr e respiri prohondament, apreciant cadua des mollecules de dioxid de carboni qu’envaissen es mèns paumons, coma s’auessa tornat a néisher. Non sai on va a portar-me tota aguesta lhoqueria, creigui en aqueth maudit detectiu anglés perque sò desesperat mès me cau reconéisher qu’eth a hèt per jo fòrça mès d’aquerò que jo è podut hèr: a dubèrt ua pòrta ara esperança. Ua pòrta que me va a gésser cara, òc, mès quan un ei desesperat... Entà celebra’c, li crompi ua lhauna de cervesa a un marroquin que m’aufrís servesa fria cold biar. Ei increible que tostemp agen es cerveses heiredes. Les è vist treigue-les de laguens des faròles e aqueres tamben son heiredes. Encara que s’a hèt tard, m’estimi tornar tà casa caminant, tot dant un passeig. Disfruti era ciutat coma se siguesse eth prumèr viatge que la caushigui. Arrisqui, estupid, dant es gràcies per auer gessut vieu d’aquera casa. Tot me semble mès amable, ne me molèste era flaira a orina e lordères. Abantes de pujar tà casa, passi peth badulaque (Deuen eth sòn nòm ara sèrie The Simpson, Kwit-E-Mart en er originau. Era paraula badulaque siguec propausa deth prumèr doblador de Homer Simpson, Carlos Revilla. Actuaument, ei comunament usada entà designar aqueres botigues de alimentacion que daurissen enquia lèu mieja net es lèu 365 dies der an) deth cornèr a cercar quaquarren tà sopar. Era sua politica de dubertura, fregant es vòres dera lei, li è a un era vida mès tranquilla. As pakis (Xinesi en autes zònes d'España, coma Madrid. En Barcelona, es xinesi son es qu'an eth monopoli des clàssics “Tot a cent” ) non les impòrten es dimenges, ne era net, ne era hèsta nacional. Viuen des nòstes emergéncies e urgéncies. Coma es lateros, formen part dejà dera nòsta vida urbanita, convertint-se en essenciaus e practicament imprescindibles.
–Bona net, siñor Roco –salude eth senhor Emid, er amo. Ei un òme amable e trebalhador, tostemp atent.
–Bona net, Emid.
–Tard aué, eh? –arrís.
Me decidisqui per un sobre d’aqueri de pasta ja premanida que s’è soleta, ua bossa de leituga ja lauada e ua tomata. Era part vèrda ei entà dissimular era mia prauba e pòc saludable dieta.
–Ues Goji, Roco? –m’aufrís Emid. Des de que se meteren de mòda es baies les a ena botiga, e tostemp me’n regale ua bosseta. Seguraments non son tan meravilhoses coma diden, mès er Actimel tampòc e eth sòn consum ei nautíssim.
–Gràcies, Emid.
–Vò bossa? –ei era invariabla pregunta.
–Non, gràcies –ei era invariabla respòsta–. Bona net, Emid.
–Bona net, siñor.
Ei era nòsta convèrsa abituau.

Ramona ei en casa. Ramona ei coma ua fraia. Era nòsta relacion d’amistat ei era tipica idilica des pellicules e que degun cree possible. Èm coma ua parelha sense es inconvenients d’èster parelha. Viuem amassa, trebalham amassa, gessem amassa, se volem dormim amassa. E eth dormim ei sense connotacion sexuaus. Era me plore pes sòns gojats perdudi, jo la maregi damb era mia desesperacion per Guiomar. Ramona ei, trèt eth sòn nòm, ua modèrna de principis, que jamès acceptarie èster incluida ena categoria de modèrna, allegant que vestir copiant es ans seishanta e setanta ei de tot mens èster modèrna.
Encara que mos coneisherem ena Escòla Superior de dessenh quan es dus estudiauem dessenh industriau, era ei era artista dera parelha. Jo sò mès tècnic e practic, era conceptuau e poetica, li da anima as projèctes. En acabar era carrèra decidirem meter-mos un estudi es dus, de qué ja’c decidiríem mès endauant. Era vertat ei qu’èrem uns polhs acabadi de gésser de fabrica e non auíem ne idia d’arren, mès confièrem en er autoaprenentatge e en pròva-error. E mos gessec ben. Decidirem revolucionar er mond der envasat, a toti es sòns nivèus, des deth pòt enquiath contengut des etiquetes. E vessè qu’en dèrem de torns enquia arribar aquiu! Ath finau, tot venguec per ua obsession qu’auia jo de petit damb es pòts de gel e champu: trapaua qu’èren avorridi. En tant que me dochaua liegia es etiquetes, mès es sues fantastiques propietats èren cada dia es madeishes, ne eth mòde d’usatge ère complèx e, ena majoria des casi, semblaue èster metut per obligacion. Jo soniaua –òc, èra un mainatge especiau– damb qu’un dia es envasi dera docha aurien quaquarren que condar-me, un conde, ua istorieta de comic. Imaginaua qu’anaue per capes d’etiqueta e, coma es calendaris de Nadau, cada dia tocarie arringar ua plana e descorbir un nau capítol. Atau neishec era nòsta discrèta empresa. Dessenham envasi practics, sostenibles, de fàcil magasèm e transpòrt, mès tamben divertits, eleganti e substanciaus. Dilhèu çò qu’ei mens sostenible ei que fomenten es doches de mès de quate menutes. Comencèrem damb es gèls e champus, dempús vengueren es capses de cereals, e pòga pòc, auem anat extenent eth concèpte a totes es caishes, capses, pòts, recipients e quinsevol objècte dera vida quotidiana susceptible d’èster decorat. E non mos podem queishar, auem clients de toti es lòcs e colors, i a projèctes melhors que uns auti, mès mos va ben. Trebalham Ramona e jo, man sus man, beneficis ath cinquanta per cent, desde casa. Auerem sòrt en trapar-mos.

–Pensaua que sopaues dehòra. Me daue mandra quaquarren ellaborat –digui, justificant era mia crompa en badulaque.
–Non te n’hèsques, ja è sopat. –Se lhèue deth divan–. M’a plantat. 
–Qui? Felician?
–Òc.
–Un aute viatge?
–Òc –s’estire era esquina–. Tu qué? An picat es anglesi.
–Apraiat?
–Òc, tot en orde. On ères?
–Per aquiu... –Sai çò que me va a díder quan li conda qué è hèt–. Ai, Ramona –me ges veu de pena–, anem tara codina e te condi mentre me premanisqui era pasta aguesta.
–Non m’espantes Roco, qué a passat? Jamès me dides Ramona.
–Arren grèu, hemna –sagi de tranquillisar-la–. Ben, segontes se campe.
–¡Siroco!
–Tranquillisa-te, Ona. Non ei arren de salut, ne familha, ne faena. E jo sò sencer, ac ves? Ei sonque ua... gilipollez –e tath còth dera camisa digui–: que sai que non te va a agradar.
–Qué?
–Prumèr, non t’enfades. Segon, non sò lhòco. Tresau...
–Dèisha-te estar de tresaus e conda-ma’c ja.
Li condi tot çò qu’a passat damb eth detectiu, eth marfilenh, era targeta, eth mèn panic a morir sense hitge, era secretaria, es Manolos, eth Bitter Kas, eth mèn vegetarianisme, es paraules en castelhan, eth tracte hèt.
–Mès, tu ès pèc o qué? –cride. Non demoraua cap auta reaccion–. Non, non ac pregunti, ac afirmi. En qué estaues pensant?
–En Guiomar, Ona, en era. Sò desesperat.
–Un parelh de uetades a temps... Jo non t’enteni, Roco, non t’enteni –ditz, negant damb eth cap.
–Necessiti trapar-la.
–Çò que necessites ei trèir-te era pegueria deth dessús –bohe–. Va, Roco, que la coneishes de dètz menutes.
–Vint.
–Coma se son trenta, ei igual. Non ac ves que tot açò non a sentit?
–Ac a... Tà jo.
–E quines garanties te da aguest òme? Qui te ditz qu’ei detectiu?
–E per qué non ac a d’èster?
–Perque s’anoncie en targetes de vidents africans estafadors!
–Non ei argument, exagerada, e ac sabes. Admeti qu’ei estranh, d’acòrd, mès aquerò non li trè eth títol. E encara non è metut ne un cèntim.
–Ei ua holia, Roco.
–Dilhèu n’ei, Ona, mès necessitaua ajuda.
–E aguest fantastic òme te la va a dar a canvi de deishar-te era cartilha shuta!
–Va, sabes que pòrti dus mesi pensant en coma trobar-la...
–Òc, e as anat tara melhor solocion, non ages cap dubte. Tant pensar, tant pensar! Jo non sai que t’hèc aguesta gojata, de vertat que non ac compreni.
–Jo tampòc. Sonque sai que... ei igual. Se as rason, ei una lhoqueria.
–Mès non te vas a hèr endarrèr e tornaràs a veir ad aqueth detectiu de pacotilla.
–Òc.
–Non as remèdi.
–Non.

Sabia que Ramona anaue a méter eth crit en cèu e anaue a sajar que jo meta es pès ena tèrra, sabia qu’era euforia qu’è sentut en gésser d’aquera casa ère temporau. E se era a rason e ei un estafador? Aquerò madeish li pregunti a Google, e des 1820 resultats que me torne dera cerca “McShabby” cap parle de detectius e mens d’un estafador. Se pregunti per “detectiu McShabby”, es tres resultats son totaument inofensius. Se meti “detectiu McShabby estafa” non i a cap responsa. Me quedi mès tranquil, tot e que me sorpren que non gesse anonciat en Internet. Tan efectiua ei era publicitat des targetes que non a besonh d’anunciar-se en www? E, de tota manèra, degun le coneish, arrés l’a contractat? Son toti, es clients e eth, tan discrèti? Còste de creir. Me senti cansat, exhaust, çò melhor serà deishar qu’era sòn repòse er excés d’informacion. Deman sera un aute dia.

Barri es uelhs e la veigui, non è deishat de veder-la des d’aquera tarde. Guiomar. Servint cafè, damb era pelha glòbo e es mitjes vèrd botelha, aqueres bailarines, es uelhs neri a conjunt damb eth peu en una trena. Er arrir vermelhon. Era flaira a canèla e cafè molut. Er arrir. Era sua veu. McShabby trinque era mia reconstroccion. Un tipe estranh, McShabby. Desplace ara a Guiomar en mèn insònni. Es preguntes se me clauen, coma dards lançadi sense pietat. Tot son e se, e se aurè hèt ben, se serà un estafador, se serà legau, se em va a ajudar o minjar es sòs. A punt de quèir mòrt as pès de Morfeo, me’n dongui compde qu’eth sòn canvi de lengua non ei aleatòri: exactament cada dètz paraules en aranés, ditz quauquarren en castelhan.

5

Es dimenges non son tàs cafès

Me desvelhen uns terribles còps ena paret. Eth sònni ère tan prohon que me còste gesser-ne, sò desorientat, per un moment non sai on sò. Ei era prumèra net que pogui dormir ben d’ençà qu’anè a veir a McShabby, e d’aquerò ja è tres dies. Tres interminables dies enes que non è sabut arren d’eth e non è gessut de casa per se li passaue peth cap trucar-me ath telefon fix. Non m’e separat deth mòvil e è comprovat er email ua mieja de cinc viatges per menut. Tamben è revisat es missatges calssificadi coma spam. Arren. Auessa anat a visitar-lo personaument, mès li prometí a Ramona que non tornaria a caushigar aquera oficina enquia qu’er òme non dèsse senhaus de vida. E sò desesperat òc, mès jamès trencaria ua promesa hèta a Ramona.
Un taladro retronís ena mia abitacion. Ei dimenge, ¡se te platz! Campi era ora: es nau e vint e set. Quina ment perturbada e desequilibrada se met a hèr horats enes parets ad aguestes ores? Aurie d’èster proïbit hèr òbres en dimenge peth maitin. S’arribi a president d’aguesta comunitat, m’encuedarè qu’atau sigue. Me lhèui, sense contemplar era possibilitat de tornar a dormir ua estona mès. Ena taula dera codina me trapi ua nòta de Ramona, un paquet embolicat en papèr de colors e ua ròsa. Sant Jòrdi! Me n’auia desbrembat! “Passi eth dimenge dehòra. Disfruta eth libre, R.”. La coneishi e aqueth disfruta trè burla per totes es letres. Arrinqui eth papèr e me tròbi damb Todos los detectives se llaman Flanagan. Serà pegarrassa. Premanisqui cafè e mentre esdejui, liegi passatges ar atzar deth libre. Quanti rebrembes! Ramona me l’a regalat a mala idia, mès creigui que non sap qu’ère un des mèns libres preferits d’adolescent. Flanagan ère un idol, toti volíem èster coma eth, auer casi intrigants tà resòler e èster diuèrsi còps ath cant dera mòrt entà acabar damb era tía buena corresponenta. Me n’arrisqui solet ath veder-me ara en mans d’un detectiu cutre, qui auesse un Flanagan de carn e uasi disposat a trapar ara mia Guiomar...! Açò me rebrembe qu’aué encara non è campat eth corrèu electronic. Dubti que McShabby trebalhe en dimenge, mès aguest òme ei tan especiau que non me shautarie bric trapar-me damb notícies sues. En tant que s’alugue er ordenador, meti era television e hèsqui un shinhau de zapping. M’entretengui enes canaus dera Teletienda: en sò addicte. Me fascine aquera publicitat totauments faussa e, dilhèu, illegal. Era mentira ei tan evidenta, tan òbvia, que da eth torn e s’hè reau. Es guinhauets que ac talhen tot e mès, es robòts de codina que convertissen en saludable quinsevolh grèish, es abdominaus que gessen soleti, eth reparador de rascades tath coche... A viatges è auut era temtacion de crompar quaquarren sonque entà saber qué se sent en èster timat.

Efectiuament, McShabby non trebalhe en dimenjada. O non trebalhe, directament. Non sai se me cau començar a preocupar-me, mès me fixi eth plaç d’ua setmana entà saber d’eth. Responi un parelh d’emails, comenti tres estats deth Facebook, ignòri era sollicitud d’amistat d’un tal Abundio Veintemilla e m’hèsqui fan de “Senhores que diden oioioioi quan s’entèren d’un cotilleo”, “Senhores que ac dan tot barant es politonos de Telecinco” e “Senhores que diden enes notícies qu’eth sòn vesin assassin ‘tostemp saludaue’”. Soent pensi que tot açò se mo’n a anat des mans. Amòrti er ordenador e me meti ena docha. Non voi arribar tard a dinar e encara me cau crompar-li era ròsa ara mia mair.

–Òla hilh –me da un punet sonor–, quina alegria veder-te!
–Òla mama –li torni eth punet e li dongui era ròsa–. Tamben t’è portat un libre.
–Mèrci, Roco. Non calie –li brilhen es uelhs. Sai que s’a emocionat.
–Clar que calie, mama. –Tot açò deth mèn pair l’està hènt a semblar mès vielha–. E papa?
–Aquiu qu’ei, ena saleta. Non vò gésser.
–Mès, que hè? –semble qu’era malautia l’a hèt encara mès caparrut.
–Non ac sai, hilh, non ac sai. Campe er ordenador, place libres, escriu ves a saber qué. Non me dèishe èster damb eth, creigui que ja non sap qui sò –ditz damb veu tremolosa–. Non sai s’hèrem ben damb aquera residéncia...
–Hèrem çò que auíem d’hèr, bremba-te’n de çò que didec eth mètge. Vau a veder-lo.

Abantes d’entrar, tusti ena pòrta. Era mia mair a deishat era saleta de papa atau coma ère abantes entà non desorientar-le mès quan ven tà casa. Ei setiat ena sua cagira, ath deuant der ordenador. A bon color, dilhèu se le ve melhor qu’uns mesi enlà.
–Papa –m’apròpi a dar-li un punet–, coma estàs? Hès bona cara, eh?
–Qui ei vosté? –pregunte, seriós.
–Siroco, papa, eth tòn hilh.
–Ah, ven per aquerò dera hièstra? Non barre ben e entre aire.
–Quina hièstra?
–Aguesta –ditz senhalant era pòrta–.
–Papa, aquerò ei era pòrta, era hièstra ei açò –digui mostrant-li era hièstra qu’a ath darrèr.
–Non barre. Quina ora ei?
–Era ua e mieja. As gana?
–Non. Se quedarà a dinar?
–Coma cada dimenge, papa. Uns escacs abantes de dinar?
Eth mètge mos didec que li anarie ben jogar a escacs o cartes. A eth jamès li a agradat, non va a agradar-li ara que non i é tot. Mès jo non desistisqui e premanisqui eth taulelh.
–Va papa, ei prèst. Comencen es blanques, es tues.
En mèn pair se quede campant fixament era pantalha der ordenador. Non se immute, non parle. Pòt passar-se ores atau, carat, impassible.
–Papa –pròvi de cridar era sua atencion. Eth se lhèue, sorprenentment àgil e se’n va. Jaque mate.
Torni a méter es pèces ena sua capsa, eth taulelh ath sòn lòc e compròvi qu’era hièstra non a cap problèma. Vau a amortar er odenador que eth mèn pair a deishat alugat. Eth navegador d’Internet ei dubèrt, damb diuèrses hièstres ena barra inferior. Ei casi inevitable non veir qué a estat guardant: dus diaris, es finances, ua plana de viatges, ua auta damb informacion sus er Alzheimer e eth corrèu. Me pregunti s’eth mèn pair encara harà servir er email o sonque lo daurís perque formaue part dera sua rotina. Òbviament, non vau mès enlà e non daurisqui aguestes hièstres, ja me senti pro intrús ena sua intimitat. Mès m’è gòi veir que seguís interessat per çò que passe, que contunhe liegent eth diari, que cerque informacion sus era sua malautia. Non sai enquia quin punt comprén çò que lieg, dilhèu sonque son moments fugaci de lucidesa, dilhèu ne aquerò e son actes reflèxes, miralhs que cree era malautia.

Eth dinar passe trist, sense mès: Eth mèn pair carat, era mia mair plorosa, jo pensant en Guiomar e McShabby a parts iguals. Qué luenh queden aqueri dinars de dimenge damb es amics fini des mèns pairs. Jo assitia damb era ressaca dominicau ath sòn particular circ de naui rics. Ère divertit, en cèrta manèra, veir coma lutauen, educadament e delicats, ena sua competicion de presumir naues adquisicions, coches, negocis e hilhs modelics. Jo, coma un hilh modelic mès, les seguia e arria es gracies, encara que i auie un punt crudèu ena mia ipocresia consentida. Jamès pensè que traparia a fautar aqueri dinars.
–Mama, per qué non te’n vas uns dies de viatge? –li propòsi.
–Roco, coma me’n vau a anar?
–Donques anan-te’n, mama. T’anarie ben gésser d’ací, descansar, respirar auti aires.
–E ta pare? Non pogui deishar-lo solet.
–S’ei ena residéncia! Mama, ací te consomisses.
Eth mèn pair mos campe, sense díder arren, damb miei arrir contengut.
–E a on me’n vau? –ditz damb un hiu de votz–. E soleta! Non, Roco, non.
–Tamben ès soleta ací e, campà-te... As amigues repartides per miei mond, aprofita-te’n!
–Ja non tantes, non tantes. A mès, Roco, jo ja non sò entà anar d’aquiu tà delà, avions, maletes e jet lag.
–Donques tà casa dera tua fraia.
–Era mia fraia ei tostemp atabalada.
–Donques tà Marbella, damb Chelo. Ara encara non hè calor e s’està de luxe, a tu t’encantaue anar-i!
–Non, se as arrason, hilh, mès non ac sai, me sap grèu peth tòn pair...
–Va, mama, sabes que papa te diderie çò madeish –e me viri entà eth–, vertat, papa?
Eth, tà sorpresa nòsta, botge eth cap afirmatiuament.
–Ben, ac pensarè –ditz era mia mair lheuant-se–. Botja, ajudà-me a recuélher.

6

Life on Mars

Gessi de casa des mèns pairs damb ua barreja incomoda de sensacions. M’encongís veir ara mia mair atau, mès ath mèn pair l’è vist melhor. Dilhèu non, au mens non pitjor qu’eth darrèr viatge. Ath contrari d’açò qu’opine era mia mai, non creigui qu’aquera residéncia li vage mau, segur que le obliguen a hèr mès exercicis des qu’era poderie hèr-li en casa. Creigui que li anarà ben aqueth viatge.

Passi peth deuant deth Bécquer e m’inventi es ganes de préner un cafè. As dus dies de coneisher a Guiomar i tornè e ja non i ère. Era gojata que la sustituie, ua Barbie sense cervèth, non volèc dider-me arren. “A marxat, ja non trebalhe ací”, siguec tot quant volec díder. Insistí, mès m’amenacèc damb trucar ara policia se contunhaua hènt preguntes. Jo pensi que non n’i auie tà tant, era policia servís tà autes causes, mès per se un cas, me n’anè e non tornè mès. Enquia aué. Eth locau ei uet, degun pren cafè en Sant Jòrdi, deuen d’èster toti liegent. Li demani un capuccino de canela ath gojat de darrèr dera barra e me sèti en ua taula ath cant dera hièstra. Era madeisha taula on me setiè aquera tarde. Yo soy un sueño, un imposible, vano fantasma de niebla y luz; soy incorpórea, soy intangible: no puedo amarte. Es parets deth bar son escrites damb Rimes de Bécquer. Si de nuestros agravios en un libro se escribiese la historia... Semblen parlar-me a jo, an era veu de Guiomar. Los suspiros son aire y van al aire, las lágrimas son agua y van al mar; dime, mujer, cuando el amor se olvida, ¿sabes tú adónde va? Va a veir ad aqueth maudit detectiu abantes qu’era hiperglucèmia e era desesperacion acaben damb jo.

Sai que l’ac auia promès a Ramona, e a jo madeish, mès sò desesperat. Òc, un aute viatge era grana excusa, eth comodin, era explicacion, eth motiu, era causa, er efècte. Torni a èster en aguest carrèr de mòtos istèriques e mairs trucades. Era pòrta que sigues vermelha, eth timbre agònic. Eth toc-toc- toc d’uns tacons combinat damb eth clonc-cloncs des rajòles despegades. Eth mèn còr ena gòrja, es rinhons en sòn lòc. Eth barrolh.

–Ò-ò-òla –ditz ua timida veu aguda, non guaire segura des accents dera salutacion.
–Vaja, òla –saludi, sorprès.
Non ei morena, ne pòrte anteòjos de pasta, ne pelha, ne uns Manolos. Ei ua gojata indefinida, texans, samarreta e tacons.
–A-a-aurelia?
–Sim, eu sou –ditz, seria–. O que acontece?
–Perdona?
–Desculpe, não falo castelhano.
–Ah... português? –encara que sòne mès a /portugueish/.
–Sim, o que acontece? –pregunte desafianta.
–E-e-ehm, a-a-açò... –Qué a aguest lòc que m’hè tartamudejar?– Sò Siroco, un plaser –li tengui era man mès la campe damb despreci–. E-e-eh... McShabby?
–Quem? –met cara estranha.
–Detectiu? –coma se diderà en portugués?– Eh, detectif?
–Aaaaah –atau, damb totes aqueres as–, detetive.
–I é? Detectiu? Ací? –botgi fòrça es mans tà explicar-me.
–Não.
–Quan torne?
–Que? –e abantes que poga hèr-me a enténer, ditz–: Ah, quando vai voltar, verdade?
–Verdade –digui, encara que non sò guaire segur de çò qu’a dit.
–Não sei.
–Aguesta tarde? Aguesta net?
–Não sei –joder damb era ròia de mèches, qué pòc collabòre.
–Deman i serà?
–Não sei. É urgente?
–Non... òc, òc, urgente! –dilhèu accèpte dar-me eth sòn mòvil.
–Desculpe.
–Desculpe, qué? Vosté poirie dar-me eth sòn numero de telefon?
–Que?
–Telefon! Numero! –e me meti era man, damb eth dit petit e eth gròs lheuadi, ena aurelha.
–Ah, telefone não não.
–Mès escote, Aurelia, ei important que veder-le aué. Urgent. M’harie un gran favor se...
–Então, vem cá me dá a sua língua –comence a díder coma se recitèsse.
–Aurelia, non, non, que non la compreni –saji d’arturar-la–. Eth-telefon-de-McShabby. Se te platz.
–Então vem eu quero abraçar você, sem poder vem do sol, minha medida –parle raìd mès sòne poetica–, minha medida, meu bem, vamos a viver a vida.
–Vivir la vida? Qué dides? Ajudà-me –li rògi.
–Então vem, senão eu vou perder quem sou –seguís, coma volent explicar-me quauquarren–, vou querer me mudar para uma...
–Aurelia, pro! Stop! Qué vò díder-me?
–...life on mars –e barre era pòrta de patac.
Life on mars, a dit? Life on mars, life on mars... Mèrda! M’ère prenent eth peu, era molt...! Ei era version portuguesa dera cançon de David Bowie. Torni a hèr sonar eth timbre. Demori. Es toc-toc s’aluenhen. “De jo non se n’arrís degú!!” cridi e dongui un còp de pè ena pòrta. Baishi en carrèr e deshègui eth mau humor en ua cervesa en La Bata de Boatiné, eth bar deth numerò 23 d’aqueth madeish carreròt.

7

Dus braci, dues cames

Es deluns amaguen ua petita resvenja enes sues ores, coma se, a cada menuta, volessen rebrembar-nos que vint e quate ores abantes èrem en dimenge, plàcids e luenhans ara voragine setmanau. Generaument, es mèns maitins de deluns son ua extension dissimulada deth dimenge, enes qu’aprofiti entà hèr ahèrs pòc productius que non agen besonh de cap esforç mentau e non compòrten cap grana responsabilitat. Deu èster ua des pògues avantatges qu’a er èster eth pròpi cap.

Aué non anaue a èster una excpecion. Senti ua espécie de ressaca emocionau dempús deth dia d’ager. Es mèns pairs, tornar tath Bécquer, eth rebrembe de Guiomar, era portuguesa cantant-me Life on mars... Jo ja non sai qué m’è mès mau. E, per se non n’auessa pro, è a Ramona, a qui per descompdat non li è condat arret dera mia visita d’ager perque ath cap era fin ne vedí a McShabby, ath mèn dessús coma se volesse auer-me controtlat e entretengut en tot moment. Naui projèctes, agenda setmanau, reunions, presentacions. Damb arren a artenhut desviar eth mèn cap d’ua auta causa que non sigue Guiomar, tot pòrte enquia era. Sò pitjor qu’ath principi. Era desesperacion auesse acabat passant, auria coneishut a ua auta, i a Guiomars entà toti. Mès non, un marfilenh auec de dar-me aquera targeta, e jo, praube imbècil, le hí cas. Convertí era desesperacion en esperança e ara aguesta ei mutant a angónia. Encara sò lamentant-me quan eth cri-cri-cri des grilhs deth mèn mòvil me talhe era respiracion. Un missatge. Me tiri dessús deth telefono.

Vengue quan pogue. Entre es sies e es sies e diez

Non cau que vage signat. Sonque eth diderie “quan pogue” entà híger dempús ua ora concrèta e damb un marge de dètz menutes. Campi eth relòtge. Es dues mens tres.
–Ramonaaaaa! –cridi–. Auem tila?
–Sonque valium.
–N’i aurà pro.

Un aute viatge ací, en carrèr des mòtos mairs e es isteriques trucades. Puji es escales de dues en dues. Eth timbre, weeeec-weeeec. Era respiracion talhada, ffffh-ffffh. Es sabatilles peth corredèr, fru-fru-fru. Eth barrolh, brk-brk. Eth relòtge, tic-tac. Era pòrta se daurís tàs sies e quaranta dus segons. –Ah, ei vosté –ditz McShabby. Aué pòrte ua samarreta blua damb un Lamebook en letres blanques.
–B-b-bones –ja i èm un aute viatge damb es paraules atrauessades–, è-è-è rebut eth sòn missatge.
–Puntuau, eh? –arrís–. Endauant, endauant. Ja m’a contado Aurelia que venguec ager.
–Ò-ò-òc? –segur que non li a condat que me prenec eth peu.
–L’a de perdonar, quan se pone nerviosa, cante. Pensaue que vosté ère un policia.
–Ah.
–Ei que no a papèrs, sap? –Arribam en despatx–. Sètiesse, amic. Me dèishe que li diga amigo, vertat?
–Òc, òc, coma volgue.
–Amic, era sua amiga... –comence, pausat.
–Òc, òc, ditz-me Doctor! –digui, nerviós.
–Se me permitís era puntualisacion, no sò doctor.
–P-p-perdone. Es nèrvis.
–Era sua amiga, Guiomar...
–Qué li passe? –pregunti alterat–. Li ha passat quaquarren? Non l’a trapat?
–Non, non, ei...
–Mòrta?
–Non, por Dios.
–Ah –responi aleujat. È eth còr ena gòrja.
–Aqueth “ah” denòte cèrta desillosion –me guarde fixament–. Non estarie vosté desirant que su amiga siguesse mòrta?
–Se vos platz! Coma se li passe peth cap! –m’escandalisi–. Seguisque, l’ac pregui.
Còp sec, abantes que poga daurir era boca, comence a sonar un mòvil damb un politono deth tot inesperat. Te estoy amando locamenti, ay, pero no sé como te lo via desí. Quisiera que me comprendieras pero sin darte cuenta te alejas de mí. Creigui que se m’a quedat cara de somèr de còmic, damb es uelhs redoni coma plats e era boca dubèrta.
–Escote, escote, a vosté non li semble que dicen “Te estoy llamando locamenti”? –ten eth telefon, seguint damb es espatles eth ritme dera cançon, demorant que ac tornen a díder. Despenje, per çò que mès volgue, artura’c–. Desencuse, serà un moment d’arren.
McShabby respond, damb totau naturalitat, coma se portar a Las Grecas coma avís de trucada siguesse aquerò mès normau deth mond. Dilhèu tara mia mairia òc, s’auesse mòvil e sabesse méter politonos, mès non tà un detectiu panchut de nòm anglés que a de tornar-me era alegria de víuer.
“Digue”, ditz damb ua veu estranhament grèu. “Que no!”, brame”, “Le he dicho cents e cents viatges que-non-me-voi-canviar-de-compañía!”. S’està metent vermelh. “Donques se voi pagar mès, pagarè mès, concho!”. E penge. S’aclarís era veu abantes de tornar a parlar.
–Ja està. Perdone er espectacle, ei que me trèn deth mèn lòc.
–Non se preocupe, non ei ar unic –e sò a punt de díder “Donques i a un grop en Facebook que...” mès non me semble adient.
–Bèth día, les investigarè e demostrarè que son practiques illegals. Per on íbamos?
–Encara non m’a dit arren. Guiomar. L’a vist? A parlat damb era? Coma està?
–Calma, Roco, calma –e se met a arrir. Le guardi intensament demanant-li ua explicacion–. Hahaha, perdon, ei que, haha, perdona, me ha hecho gràcia dir-li Roco per, haha, arren, ei igual.
–Er aute dia me semblèc qu’arrie damb era jòta e non damb era hac.
–Poirè arrir-me’n como me vengue en gana, non?
–Òc, sonque ère ua observacion entà obviar era broma bric graciosa qu’acabe de hèr a còsta deth mèn nòm –digui, fòrça seriós.
–Parlant de pòrno...
–Vosté, vosté parle de pòrno! –me sò incendiant–. Jo è vengut ací a parlar de Guiomar e ne tansevolhe sai s’està ben o a passat era grip A!
–Grip A? Pero, qué ditz, òme? Se tot aquerò a segut un montatge...
–...des farmacèutiques, òc. Poiriem centrar-nos en lo mèn, s’ei tan amable.
–Claro que sí. Vò quaquarren tà béuer?
–Non –digui, talhant–. Voi saber on ei Guiomar.
–Non tan rapid, amic. Rembrembe que tenemos un pacte.
–Per aquerò madeish. Quedèrem en que vosté me regalaue –le veigui arrir en díder açò– eth prumèr informe damb era condicion que jo dempús le contracta entà un informe mès detalhat.
–Mès o mens.
–Qué vò díder damb “mès o mens”?
–Qui ditz un informe, ditz dos informes mès detalhadi. En sòn cas, m’a de creir, le convienen dus informes, dilhèu quate.
–Quate?! Qué hè que siguen melhor quate? Qué li passe a Guiomar? Qué a trapat?
–Senhor, ath finau vau a crubar-li por pregunta. –Que me trate de vosté passe, mès que me digue senhor a d’aguestes nautades...–. Dèishe-me explicar-li e ac comprenerà.
–Endauant, endauant.
–Era prumèra bona notícia es qu’era sua gojata –se me meten es peus de punta quan utilise eth possessiu entà acompanhar a “gojata”– non a marchat ar estrangèr. Ei aquí, ena ciutat.
–Mens mau –ja èra maquinant coma demanar-li sòs ara mia mair entàs bitlhets tà Japon.
–Li è premanit un brèu informe damb era información qu’è pogut recuélher aguesti dies.
–A-a-a dit que... i auie ua prumèra bona notícia, quina ei era segona?
–Ah, que non li voy a crubar per auer er informe en papèr.
–Crubar? Per un papèr imprés?
–Òc, ei un servicio non inclodit enes tarifes. Es futurs informes se vò auer-les físicamente aurà de pagar-les a part.
Non pogui crede’c.
–E se non?
–E se non qué? Se no lo vò fisicament? Donques jo l’ac expliqui, mès sense tomar nòtes. Qui quaquarren vò...
–...quauquarren li còste, òc, ja’c didec er aute dia.
–Veigui qu’ei atent. Li dongui el informe? –e aclarís, arrint–: Ei gratuït.
–Clar, clar.
–Per cèrt, non m’auie dit que la gojata estaue tan... –s’ac pense– bona.
Deth calaish trè ua libreta tinhosa, tamanh mieja quartilha de huelhes quadriculades. La daurís, arrinque era prumèra plana e me la passe.
–Perdone, ei que m’è quedat sin tinta ena impressora.
Campi perplèx a McShabby.
–Qué se supòse qu’ei açò? –dèishi eth papèr quadriculat dessús dera taula.
–Er informe que me demanèc –respon tranquil.
–Non compreni arren.
–Non ei ningún mistèri. Era causa foncione atau: vosté venguec cercant informacion de una gojata, jo l’è cercat e l’è escrit en un papel. Se coneish coma un informe. De “informacion”.
–Era sua letra –esclarisqui–. Non la compreni. S’ei tan amable de tradui’c...
–Evidentament. A quin idioma?
–Transcriuer-lo –corregisqui.
–Mete-se d’acòrd! Traduir o transcríuer?
Quaquarrés ei a punt d’acabar damb era mia paciéncia.
–N’aurè pro damb que me digue qué met en aguesta huelha.
–Veigam –agarre era huelha e lieg:

INFORME PERSONAU. Era següent informacion ei personau, privada e intransferible. A segut obtenguda peth Detectiu A. V. McShabby, collegiat numero 35525, a peticion deth senhor Siroco Adroher. Eth procès s’a realisat segontes era legislacion vigenta. Pera madeisha, contractat e contractant, se comprometen a mantier aguesta informacion coma confidenciau e non hèr-ne d’era un ús indegut.

–Açò ei clar, no? –ditz, interrompent era lectura.
Hèsqui que òc damb eth cap. Compròvi qu’eth sòn canvi de lengua ei sonque quan parle e non quan escriu.

Nòm: Guiomar. Cognòms: Vilomara de Casadevante. Sèxe: Hemna (satisfèta). Pair: Ernest Vilomara Ausós. Mair: Miren de Casadevante Garachoechea. Data e lòc de naishement: 29 d’hereuèr de 1980, en Colinas del Campo de Martín Moro Toledado, pedania deth municipi de Igüeña, León.

–Mès aquerò siguec un accident, sap? Èren de vacances e el part s’auancèc. Un drama.
–Contunhe, l’ac pregui.

Situacion actuau des progenitors: divorciadi. Eth senhor Vilomara se quedèc damb era custodia des mainatges, tornant-se a maridar damb era tamben divorciada senhora Angelines Ponte Alegre. Darrerament, era senhora de Casadevante a formalisat era sua relacion damb era senhora Charlotte Dorion, de nacionalidad francesa. Germans e germanastres: Ernest, Oian e Ander Vilomara de Casadevante; Mar e Iu Vilomara Ponte; Alexandre Cárcer Ponte.

–Non veigue vosté, eth pair, ¡un figura! Non perdec eth temps –comente, arrint.
–Es comentaris personaus, se pòt, se les estauvie.

Situacion sentimental: soltèra, sense parelha. Hilhs: ua, Julieta Vilomara de Casadevante, cinc ans. Pair desconeishut. Estudis: Licenciada en arqueologia peth Cotsen Institute of Archaeology, Universitat de Califòrnia Los Angeles. Situacion laborau: Actiua. Investigadora ena Fundacion Arqueologica Clos - Museu Egipci de Barcelona. Creences religioses: apostata. Numero de pè: 37. Braci: dus. Allèrgies: cap. Auta informacion de interès: No disponible.

Me torne eth papèr e arrís.
–Ad açò li ditz vosté informe?
Me calerie auer-lo sabut, anaue a dar-me era minima informacion possible. E era mès absurda.
–Quina broma ei açò de “Braci: dus”? Ja ac sabi que a dus braci! E dues cames tamben! E dues...!
–Vosté vengec hè cinc dies damb un nombre e un bar, demoraue gésser d’ací sabent de quin color li agraden es calcetes?
–Nere –murmuri.
–Nere eth qué?
–Qu’ei eth color que li agrade tara ròba interior!
–Se vò pogui añadirlo en informe.
–Deishe-lo –torni a agarrar er informe e lo reliegi–. Non me didec arren qu’auesse ua hilha.
–Qué li anaue a explicar-li en dètz menutes...
–Mieja ora.
–...media ora. Coma volgue. Se lèu auec temps de díder ah - ah - oh - oh –e ac ditz damb ua veu e ua cara que dan ganes de vomegar–. No sigue negatiu e analise er informe, i a mès informacion de la que semble.
–Non me ditz ne a on viu ara.
–Pr’amor qu’ aquerò ei informacion de segon nivèu. Non puedo arriscar-me a que vosté se presente en casa sua sense más. Vosté non tornarie per aci e jo auria hèt eth trabajo de franc. Atau no van es causes.
–Mès de qué me servís a jo açò, es sòns frairs, era vida de sa pare...
–Non subestime era información, l’ac aconselhi.
–Escote –le interrompi–, arqueologia? E qué hège servint cafè en Bécquer?
–Collaboracion excepcionau. Eth cafè ei deth sòn hermano Ernest. Quines causes, eh, se vosté auesse anat quinsevolh aute día, ara non serie ací.
Tampòc se eth nere non m’auesse dat era targeta, se l’auessa tirat, se auessa anat peth trepadèr deth dauant.
–Atau son es casualitats, Roco... –I a ua burla implicita en aguest comentari.
–Es desgracialitats, òc –sospiri–. E ara, qué?
–Ara? Pues pera ora qu’ei, en tant que vosté se’n vaya, acabarè ua faena e anarè pensant en sopar...
–Voi díder que quin ei eth següent pas damb eth Guiomar. Eth següent informe, e tot aquerò.
–Ah, e todo aquerò, òc –ditz, distrèt–. Guarde, jo creigui que çò que serie mès interesante serie sajar d’escarbar un shinhau en sòn passat, es Estados Unidos, era mainada.
–Ja... –jo, en vertat, non voi sabe’c, voi anar e dider-li que sò enamorat d’era–. E, ua causeta, arren, en er ipotetic cas que, que non passarà eh, sonque ei coriositat, que jo...
–...que vosté gesque d’ací damb era intencion de no tornar mès e ja la cercarà peth sòn compde?
–Òc.
–Donques estará fautant ath nòste tracte e sò en mèn dret de, entonces, anar-i e condar-li tota era vertat. Que pretenies ua investigacion exhausta sus era e eth sòn passat. Aquerò non li agradarà, a las hemnes non les agraden aguestes causes.
–Ja, tot e aquerò...
–Arren, jo òc que sé era sua adreça, sai on viu, i arribaria abantes que usted.
–Compreni. Alavetz...?
–Vengue dijaus.
–Peth maitin.
–Òc –respon–. E ara, se m’ac permet, aurie de irse. Me cau presentar un informe sus era plaga sociau des “Señoras que”.
–Pensaua qu’auie encargues seriosi de faena.
–Jo tamben. Mès, ja’c ve, me cau batalhar damb asuntos com eth sòn.
–Non ei vosté guaire... amable.
–Mès òc eficaç. Bona net.
–E bona sòrt.
–Aquerò vosté.
Decidisqui non híger arren mès e dèishi que sigue eth silènci eth que acabe damb aguesta convèrsa de primaus.

8

Tres dies e coincidéncies

Tres dies son setanta dues ores. Son pòc mès deth 0,01 per cent des ores de tota ua vida de ueitanta ans. E ara a jo e semblen ua eternitat. Aquera ei era magia dera relativitat deth temps. E totau, tà qué? Aquerò ei çò que mès m’angónie. Sospiti que McShabby non harà un informe dera Interpol. Non voi trèir-li merit perque ei vertat que a artenhut mès de lo que jo podí trèir-li ara Barbie sense cervèth e, de bèra manèra, sò en deute damb eth. Jo èra, sò, desesperat e decidí creir en eth. Me cau acceptar es conseqüéncies. Es que siguen. Encara que, coma bon fidèu, è es mèns dubtes e non ei pecat voler-los resòler.

Saber que Guiomar trebalhe en Musèu Egipci ère una informacion massa temtadora. E auer a Ramona sajant de convencer-me que tot ei mentira, un agòbi. Per aquerò ara sò dant un torn entre momies e jeroglífics. Non auia era menor intencion d’entrar ena exposicion, jo sonque volia veder-la ara sua arribada ara faena. Ne parlar damb era, sonque veder-la, comprobar que reaument trebalhe ací, poder dider-li a Ramona que McShabby ei legau. Mès non i a cap bar des deth que poder survelhar qui entre o ges deth Musèu, e non è auut cap auta solocion que acabar entrant perque era mia actitud passejanta ja començaue a èster sospitosa tar òme de seguretat deth Museu. Demoraua trapar-me damb eth cafè deth Musèu, mès en aguest lòc sonque i a còpies de reliquies e ua botiga damb còpies des còpies des reliquies. Dempús de considerar, e descartar, era opcion de gésser un aute viatge e hèr-me eth confós, è crompat ua entrada e l’è aprofitat. M’auesse agradat poder preguntar-li ara gojata de recepcion se Guiomar auie arribat ja, o quin ère eth sòn orari de faena, o se auie eth sòn numero de telefon. Qué auessa hèt en cas que me didesse qu’ère aquiu non ac sai, mès era realitat ei que è segut incapaç de daurir era boca. È demanat era entrada lheuant un dit e è botjat eth cap tà díder que òc que volia eth huelheton informatiu en anglès. M’estimi mès que pense que sò un guiri retrasat a que sò un acosador psicòpata. Per aquerò ara sò dant un torn entre momies e jeroglífics. Pròvi de mostrar interès, mès m’ei inevitable anar lheuant eth cap a cada pas qu’enteni. Se apareishese... serie un solatjament, perque volerie díder que McShabby a rason, mès tamben serie un moment incomode. Es nèrvis me traicionarien, ac sai. E qué li dideria? “Passaua per aci”? Non, ei ua situacion que, encara que desiri damb tot eth còr, non me ven de gust. Passat un temps que considèri prudent entà auer hèt era visita complèta ath Musèu, decidisqui méter fin ara pantomima e gésser d’ací. Quan passi per recepcion, era gojata me ditz goodbye. Jo fòrci ua rialha tant anglesa coma m’ei possible e hèsqui un petit gèste damb eth cap. E se ves a Guiomar, di-li qu’è vengut, higi tath mèn laguens.

Torni tath carrèr e sò igual qu’abantes. Desesperat e perdut. Sò maleïnt era mia mala sòrt, es mies decisions, era quimica qu’hèc “clic” e desajustèc es mies connexions neronals, quan me creui damb un òme nere, naut, quadrat, ben vestit. Era sua cara me sòne, mos campam de reuelh. Me viri entà veder-li era esquia, coma s’anèsse a portar eth nòm escrit ena americana. Eth contunhe caminant, tranquil, damb un diari ena man. De patac, ua aparicion, queigui de qué me sòne er òme. Me pari en sec e dongui eth torn entà poder seguir-le. Era mia actuacion coma detectiu no arribe as trenta segons, eth temps que trigue eth en arribar en Musèu Egipci e meter-se-i. Contunhi caminant e en passar peth dauant dera pòrta vau mès a plaser. Jos era atenta guardada deth guardia, saji de ver qué hèr er òme laguens. Ei parlant damb era gojata de recepcion e se pòrte era man ena pòcha. Non è temps entà veir arren mès. Eth còr me bat damb fòrça. Voi caminar damb normalitat, mès es pès se’n van, volen meter-se a córrer. Arribi en següent cornèr e canvii de carrèr. Me seigui en una terrasa e reflexioni. Sò segur qu’er òme nere ei eth marfilenh que me dèc era targeta de McShabby. Non pòt èster ua coincidéncia.

9

Lesson d’anglés

–Auíem quedat? –pregunte McShabby en veder-me.
–Ò-ò-òc –responi, un shinhau nerviós e molèst ath viatge–. Me didec que venguessa dijaus.
–E quin dia ei aué?
–Donques dijaus.
–Ah, ja, passe –ditz, daurint era pòrta. Pòrte un pantalon cuert e ua samarreta de Barcelona 92 damb un Cobi ja descolorit. Va descauç–. Perdone, ei que non le demoraua –se justifique.
–M-m-mès...
–Non, non, non m’è olvidado de vosté.
E jo tampòc. Pensaua que jamès arribaue aguest dia. Entram en sòn burèu. Era cagira de revetlha a desapareishut e ei sustituida per una mès robusta de husta e damb pòsabraci, tapissada en coton de color gris oscur. Ei infinitament mès elegant e hè mès joc en ua oficina.
–Ja me condèc Elewa çò que passèc –comence–. Non lo aurie d’auer hèt.
–Ac senti –me desencusi, deduint que Elewa ei eth marfilenh–, non ère era mia intencion. Mos creuèrem, le reconeishí... Ua causa portèc ar auta.
–Se pòt saber qué hège aquiu? No anarie a parlar damb era, vertat?
–Jo sonque volia veder-la...
–Jo sonque, jo sonque –s’escarnís–. Pues podie auer-lo espatlat tot, aquerò ei çò qu’auesse conseguit con es sòns jo sonque.
–Mès non la vedí, qué mès da.
–Ère eth sòn maitin liure.
–E eth... eth nere qué hège aquiu?
–Elewa –me corregís.
–Elewa, ben –rectifiqui–. Elewa qué hège en Musèu? Le vedí parlant damb era gojata dera recepcion.
–Yo li proporcioni a vosté era informacion finau, non coma se obtiene. Elewa trebalhe entà jo.
–Tamben repartint es targetes.
–Lo sòn damb es targetes ei una obsession! Non pretenerà que siga jo qui les dongue, non?
–Non, non, clar.
–Sinceramente, Roco, qué pretenie? Pensaue qu’anaue a trèir informacion d’Elewa sobre era gojata?
–Òc... Non. Non ac sai. Jo sonque volia saber se i ère, s’eth l’auie vista.
–Un aunque jo sonque... E se metec a seguirlo, non?
–Non se m’acudic arren melhor.
–Non mentisque. Òc qu’ac pensèc milhor: se metec a correr darrèr sòn –se n’arrís a plen paumon–. Per se non ac auie advertit, ei nere. Tienen un gen tà córrer, ac sabie?
–Es fibres vermelhes e blanques, òc. Non cau qu’ac digue. Encara m’hèn mau es cames. E non servic tà arren.
–Vosté s’ac a buscado. Non auie d’auer-lo seguit, no aurie ne d’anar al Musèu.
–Non ac pensè.
–Aquerò non ei eth prumèr viatge qu’ac ditz.
Sò a punt de replicar era sua darrèra frase mès sò interrompit peth tostemp surprenent mòvil de McShabby. Te estoy amando locamenti, ay, pero no sé cómo te lo vi a desí...
–Mi madre –ditz e respon.

“Mama, qué. Non, ara non pogui. Donques trebalhar, coi. Clar que tengo faena. Òc.” Me campe e se tòque eth cap, dant-me a enténer qu’ara sua mair li falte un borit. “Donque li dides a Meri que i vage ella. Non mama, jo non. Que non pogui. Donques l’ac pides ara vesia. Ah, que non i é. Ara tua fraia. Joder, mama, coma non va a voler, es colhons, qu’ès su fraia! Que non m’escahue, eh, aquerò l’ac dides de mi part, que non me tòque aquerò que non sòne, perque si non i anarè jo, e non vò veir a un Veintemilla cabreado. L’ac dides eh. Venga mama, va, que sò ocupat. Que sí. Que un punet.”
–Desculpe. Era familha, ja sap. Per cert, qué tal era sua mair?
–Era mia mair? –pregunti, estranhat–. Qué a de passar-li ara mia mair?
–Ben qu’er aute dia non se la sacaba dera boca.
–Ben ben. Se n’a anat tà Marbella uns dies.
–Òc, ac sai.
–Coma que ja ac sap?
–Ehm –se quede pensatiu–, era faena d’un detective soent no se limite sonque a aquerò qu’eth client pide. Eth client tamben pòt èster investigat.
–Mès, a jo? Per qué?
–Diguem que, ehm, eth prumèr dia que venguec aci mostrèc... actitudes sospitoses. Sonque volia assegurar-me’n.
–Assegurar-se eth qué? De qué?
–Que non èra hènt un trabajo inútil, qu’ère ua persona decenta, qu’a sòs entà pagarme.
–E? –Non pogui creir açò qu’enteni.
–Tot corrècte. Mens que vosté non ei vegetarian.
–Tampòc intolerant ara lactosa –higi–. E ara qu’ei tot clar, pòt condar-me aquerò que m’a de condar?
–Qué vò saber?
–Donques tot aquerò qu’age trapat d’era, tot! –responi, impacient.
–Jajaja, tot ditz, aquerò li costarie fòrça sòs. Pòga poc. Además, dilhèu dempús d’açò que me cau condar-li, non en quiere tornar a saber arren d’era.
–O de vosté.
–Aquerò ja’c veiram.
–Començam?
–Deduzco que non vò er informe imprés.
–Non, tan ei. Vosté m’ac conde, jo sajarè de retengue’c.
–Non se li desbrembarà –ditz damb ua rialha. Deth calaish trè era libreteta–. Bien, coma ja li didí, m’è centrat en passat dera señorita Guiomar, es ans en Estats Units e d’on ges la hilha. Vaja, d’on ges ja’c sabem eh, jojojo! –Arrise’n damb era o ei lèu pitjor qu’èc damb era i.
–Non i veigui era gràcia –digui, fòrça seriós.
–Hombre, donques en que..., jajaja, en que era hilha...
–Que òc, qu’ac è comprenut, mès non m’è arrir.
–Mès humor necesita vosté. Ben, anem a çò que mos interèsse –daurís era libreta e passe ues planes escrites–. Tàs dètz-e-set años, Guiomar ère ua adolescent complicada, qu’hège era vida impossible a su familha, de manèra que sa pair se la treiguec de enmedio e l’envièc a un estricte collègi reformatori en Los Ángeles, Califòrnia. Damb pasta un pòt hèr quinsevolh causa. E eth señor Vilomara comprèc era re-educacion dera sua hilha. Li gessec pro bien: Guiomar se convertic en...
–Perdone, senhor detectiu, mès, li importarie deishar era palha e anar ath gran?
–Expression lèja entre expressions, eh. Non puedo evitar rebrembar aquera scéna dera pellicula Torrente quan va e...
–Òc, toti auem vist era scéna –meti cara d’hastic–. Pòt resomir e explicar-me aquerò mès relevant?
–Guiomar se hizo actritz pòrno –dispare–. Fòrça pòrno –hig, innecessariament, subratlhant eth fòrça.
Me quedi carat. Una persona coma jo, cargada de prejudicis e de qué-diran, çò darrèr que demore ei qu’era mair des sòns hilhes s’age dedicat ath pòrno.
–G-g-g-guaire t-t-t-temps? –coma se aquerò importèsse.
–Mès de cent pellicules en cinc años. Ac deishèc quan se quedèc embarassada.
–Eth pair...?
–Òc, un aute actor. No èren parelha. Òbviament, Guiomar non actuaue damb eth sòn nòm real, ère coneishuda com...
–Non, non, non, non! Non voi sabe’c! –exclami, espantat. Sai qu’era coriositat me traicionarie en arribar en casa. McShabby arrís lascivament.
–Compreni. N’i a mès.
–Mès?
–Perdec era cabeza. Acabèc internada en un centre de reabilitacion mentau. Tot e que papá desconeishie es... interpretacions dera sua mainadeta.
–E era hilha de Guiomar?
–Era sua mair e la francesa accediren a quedar-se-la.
–E... quan tornèc ací? Per qué?
–Perque-e-e... –se care–. Non cree que ja li he explicado pro?
–No! –cridi–. Per qué decidic tornar des Estats Units? Qué la hèc tornar?
McShabby se quede carat, guardant era sua libreta.
–S’apraièc –acabe dident.
–Se guaric e tornèc? –demani, incredul–. Aquerò ei tot?
–Ei normau, non? –Òc, dilhèu ei normau e damb eth sòn istoriau jo demoraua quaquarren mès–. Qué demoraue, quauquarren mès morbós? Estaba ena melhor clinica dera còsta oèst. Era nena se metec bien, recapacitèc e tornèc.
–Quan?
–Hè tres ans.
–Ja. E... e, ara viu damb era sua hilha?
–Ara ei ara y jo peth moment sonque pogui condar-li aquerò d’abantes.
Me quedi pensatiu, assimilant era istoria que m’acabe de condar McShabby.
–E... era carrèra d’arqueologia? Quan...? A eth títol, non?
–Combinaue los estudis –se li escape ua rialheta– damb eth cine. Ua gojata espabilada, Guiomar.
Òc, fòrça espabilada. Me cau intentar qu’açò non m’afècte, eth passat passat qu’ei, non ei vertat? Non ac voi espatlar tot per uns prejudicis carques e retrograds.
–Me deu seis cents èuros –ditz McShabby trencant eth silènci.
–Qui?
–Donques vosté! Qui se non?
–Perdone, èra pensant en Guiomar.
–Encara? –pregunte damb marcada estranhesa, lheuant fòrça es celhes.
Le guardi desafiant.
–Sies cents? –me semble un raubatòri condant quant amargues an segut es notícies rebudes.
–Prètz amic.
M’auessa estimat mès èster enemic, pagar-ne ueit cents e poder gésser corrents a cercar a Guiomar.
–Li harè ua transferéncia.
–Antes de deman se vò que dèisha d’investigar. Se deman no è es sòs, ac prenerè coma que vò contunhar endeuant y li crubarè un segon informe. Perque... ac vò deishar ací, verdad? I a quaquarren d’estranh enes sues ganes entà que me desbremba d’era.
–Non ac sai.
–Òme, dilhèu tampòc ei tan grèu qu’age segut actritz porno.
–Aquerò m’ac cau decidir a jo, non?
–Per se volie ua segona opinion.
–Non l’ac è demanat, gràcies. Li harè ua transferéncia –digui, barrant era convèrsa–. Non cau que se lhèue, sai eth camin.
–Vosté madeish.
–Vierè a veder-le.
–Vosté madeish.
Gessi dera finca e sòne eth cri-cri deth mèn mòvil ena pòcha. Un missatge. Ramona.

Roco, shabby en anglès vò díder lamentable, cutre

10

Regar es flors o coma viren es causes

Non sai qué hèr. Era desesperacion me perseguís, non dongui un pas sense liurar-me d’era. Tot e que m’agradaue mès era d’abantes, quan Guiomar ère aquera perfècta deconseishuda que m’auie seduit en un cafè plen de poesia. Massa romantic. S’aqueth McShabby non s’auesse creuat en mèn camin... Dilhèu Guiomar e jo mos auessem retrobat quinsevolh dia peth carrèr, poirie repetir-se era madeisha casualitat qu’hèc que mos trapèssem aquera tarde, era ciutat non ei tan grana!. Creigui qu’èra mès feliç damb aquera auta desesperacion, era qu’amagaue esperança. Ara, se barreje damb era impoténcia e ei encara pitjor. Desesperat, damb un excés d’informacion non desirada e sies cents èuros mens. Non sai se tornarè a veir a McShabby, non sai se voi saber mès, non sai ne s’ac voi descorbir per jo madeish. Poiria anar tath Musèu, parlar damb era. Desbrembar-me de tot. Òc, ac è pensat: E s’era non sent arren per jo? Onestament, ei quaquarren segondari e non me procupe. Me botgi pes mès pròpis sentiments, non pes es des auti. Dar per soposat qu’era non vò saber arren de jo serie mès fracàs qu’èster refusat. S’un non jògue, non guanhe. E, peth moment, ja è exposat era mia vida a ua possible reventa en mercat nere. E aquerò a d’auer era sua justa recompensa.

È passat eth dimenge barrat en casa, tirat en lhet, estronhant un des-estressant damb forma de bòla deth mond, escotant The Cure. Ramona ditz qu’ac hèsqui expressament, que jo madeish creii situacions depriments entà sentir-me mès deprimit. Coma aquerò de minjar es vòres dera pizza shuta, non afeitar-se e anar tot eth dia en pijama, o guardar coma plò, damb eth cap apuat ena hièstra e era uelhada perduda. Aquerò ei culpa deth cine e era television. E nòsta, per creigue’c. Eth riiing-riiiing deth telefon me torne ad aguesta realitat. Era mia mair. “Mama, òla. Òc, ben. Òc òc, estò ben. Ja, ei que pòrti tot eth dia en casa. Non, arren. Tu qué tal? Ac ves coma auia rason. E Chelo, ben? Ja, supòsi. Quin temps hè? Ací normau, primauera, ja sabes. Òc? T’agrade? Me le recomanèc eth librèr. Sabes quauquarren de papa? Igual, ben, que non ei pitjor. Tranquilla, mama, estarà ben. Ja sabes qu’ei ua bona residéncia, non se desencuedaran d’eth. Dime... E tant que pogui. Aué? Òc, se ara non estaua hènt arren especiau, ja m’anarà ben gésser. Totes? Ben. Ja la campè jo, barraue perfectament. Vale, cuedate eh, e descansa. Que òc, mama, non te n’hèsques. Punets.”

Agarri era mòto entà anar enquia casa des mèns pairs. Passi peth deuant deth Bécquer e me falte un ai entà entrar-i. Poiria cercar ar amo e preguntar-li pera sua fraia. Ei barrat per vacances, segontes ditz eth papèr dera pòrta. Entri en portau de casa e campi era pòsta. Ei ueda, ne propaganda de restaurants xinesi ne pintors economics. Pugi en ascensor. Era segona clauadura dera pòrta de casa non ei passada. Dilhèu Càndida, era hemna qu’ajude en casa, se descuedec de passar-la. Es persianes son totes pujades, era casa respire vida. “Ò-ò-òla?”, pregunti. “I-i-i a qua-qua-quaquarrés?”. Ua auta pegueria aprenuda deth cine: es panaires non van a respóner “Òc, èm ací!”. Me quedi ena pòrta, per se è sòrt e es laires son mès pègui que jo e me responen, poder gésser corrent escales enjós. Enteni tot un seguit de tapatges hantaumes, passes en corredèr, respiracions contengudes, cortines que botgen. Pumpum-pumpum, eth mèn còr accelerat ei eth mès reau. Vau tara codina a cercar era regadèra e un guinhauet, per se un cas. I a un parelh de plats e veires sense méter en sòn lòc. Les tòqui. Son shuti. Regadèra e guinhauet en man, comenci pes plantes deth minjador. Ath dessús dera taula, veigui eth diari e eth suplement. Dera setmana passada. Va, Siroco, ací non i a degun ne arren d’estranh. Dèishi eth guinhauet. Règui es geranis e es begònies. Vau a per mès aigua. Es petunies e es alegries. Ua auta regadèra. Es interiors, era orquidea, er espatifil e eth ficus. Omplisqui era quataua regadèra e vau tara abitacion des mèns pairs. Eth lhet ei deshèt. Un pijama deth mèn pair ei en solèr, ath cant d’ua camisòla dera mia mair. Non sai que signifique tot açò, m’estimi mès non hèr prediccions. Era mia mair marchèc damb pressa, e aquerò ei tot. Dongui de béuer as geranis d’aqueth balcon. Vau tara saleta de papa. Er ordenador ei alugat. Botgi er arrat, me shuden es mans. O era mia mair reaument se n’anèc volant o quaquarrés a estat, o ei?, ací. Era pantalha torne en sí, ensenhant era safata d’entrada deth corrèu deth mèn pair. Se m’accelère eth pols. Es darrèrs cinc emails, eth darrèr d’ager, pòrten per tèma “RE: Era oxidacion der avocat”. Eth remitent, un tau Abundio Veintemilla. Encara è era regadèra ena man. S’açò siguesse ua pellicula, era imatge semblarie congelar-se, jo me difuminaria e, superposats ath mèn torn, apareisherien ua sollicitud d’amistat, era prumèra part deth prumèr informe de Guiomar e McShabby parlant per telefon damb era sua mair. Dempús, tiraria era regadèra e gesseria corrent d’ací. Mès, com açò ei un libre, simplement vau a cagar-me enes sòns mòrts e a canviar de capítol.

11

Mès pèc que Abundio

Piqui insistentment ath timbre. Weeec-weeec-weeec. Venga, sai qu’ès aquiu. Eth toc-toc des sabates d’Aurelia s’apròpe. Daurís era pòrta.
–NecessitiveiaAbundio –digui, atropelhat–. Ara.
–Venha, venha –me convide a passar.
–Merci.
Vau corrent peth corredèr e entri sense tustar ena pòrta.
–Bones tardes.
–Bona net, que jo ja è sopat –ditz, calmat e damb eth sòn abituau tonada impertinent.
–Açò de sopar tan lèu... reminiscéncia deth Mc deth sòn cognòm anglés? O eth cognòm tamben ei mentira, Abundio? –li dèishi anar, sense compassion.
–Perdone? –non semble sorprenut.
–Vosté non hè referéncia ath sòn nòm, vertat? Aquerò que diden de “mès pèc que Abundio...”.
Abundio Veintemilla, A. V. McShabby. Coma non me n’auia dat compde?
–Vosté refusèc mi sollicitud d’amistat... –a es sants ueus de díder.
–Ei que nosati no èm amics! –digui, enfadat–. Me semble qu’a fòrça causes tà explicar-me.
–Non sabia que volie seguir damb era investigación.
–Era investigacion ara la hèsqui jo. Vengui de casa des mèns pairs. Er ordenador deth mèn pair ère alugat.
Hèsqui ua pausa, deishant qu’eth madeish deduisque çò que pòt significar.
–A anat a regar es plantes.
–Òc, com ac sap? Ei igual, non respongue ad aquerò. Sap damb qué m’è trapat, ac sap? –vau pujant era veu.
–Damb Guiomar.
Ac ditz tan convençut, damb tanta seguretat qu’un caudheired me paralise eth còs. M’apròpi ara cagira e me sèti a camara lenta.
–Creigui que a fòrça causes a explicar –digui, separant fòrça es paraules.
–Ah, Guiomar no i ère? Quina pena, auesse segut preciós.
–Preciós? Senhor Veintemilla, me da era sensacion que me deu ua explicacion.
–Jo? Jajaja –arrís escandalós–. Dilhèu debería de parlar damb sa pair.
–Se pòt saber qué son aqueri emails que li envie ath mèn pair?
–Guarde, Siroco, ací jo sonque soy un supervivent mès.
–Explique-se. Non m’è puta gràcia qu’age volut aprofitar-se d’ua persona malauta!
–Malaut? Qui? –pregunte–. Vosté? Auí aquera prumèra impression, sabe?
–Eth mèn pair, eth mèn pair! Ei malaut, Alzheimer, vosté ac sabie –nòti que se me’n va era veu–. Jo l’ac condè –digui, a punt de meter-me a plorar.
–E jo le creiguí. Non auia perqué pensar eth contrari. Pero sa pare... –se care.
–Per favor.
–Non, ac senti, Roco, non sò qui tà contarlo.
–Abundio! Ara se met seriós? Non me fote...
–S’ac pòt préner coma secrèt professionau.
–Qué preofessionau ne istòries, òme! –Me meti seriós–. Dime, vosté non ei detectiu, vertat?
–Ja li è dicho que sò un supervivent.
–Ei a díder, non.
–Non.
–Donques m’ac deu. Li è pagat per... –oh, mondieu– per qué li è pagat? M’ac ditz?
–N’ei segur qu’ac vò saber?
–Òc.
En realitat, non.
–Voi quaquarren a canvi.
–Qué? Mès? Pretén que tamben li paga aguesta informacion? –m’enceni.
–Non. –Me guarde heiredament–. Voi que non me denóncie.
–Hèt. –Òdi prohondament hèr pactes damb aguest tipe. Sò eth viu exemple d’anar a pera lan e gesse-ne esquilat.
–Si lo hè, ac saberà era sua mair –amenace.
Me ven ath cap eth sòn recitau. Toíto te lo consiento, menos faltare a mi mare...
–Dispare –E abantes que pogue començar, digui–: Sense mentires e sense marregades.
–Vosté ac a volut –sospire–. Yo auia intencion d’ajudar-le, m’a de creir. Non è el títol de detectiu, aquerò ei vertat, mès è es mèns recursos.
–E mès morro qu’esquia!
–Tamben. È auut força encargues e n’è gessut ben parado de toti.
–Estafant ara gent
–Sobreviuent, Roco, sobreviuent. Aqueres targetes deth dimòni african funcionaron mès de çò que podia demorar.
–Donque non n’auie ne tà cagires.
–Bah, aquerò ei psicologia pura. Se vosté auesse vist qu’aguest ère un despatx de puta madre, en un barri de rics, non li auesse encaishat que me anunciara en targetes cutres. Me calie mantier aquerò que funcionaue, e funcionaba èster... diferent. Eth canvi de cagira siguec un còp de efecto, sai que se’n dèc compde.
–Torne tara istoria.
–Jo pensaua actuar damb usted coma damb toti.
–Enganhant-me?
–Alongant era faena tot quant podessa. Cerquè a la gojata, e la trapè eth madeish dia.
–On?
–En Bécquer.
–C-c-com?
–Escote. Me aseguré qu’ère era e la seguí. Enquia Sant Pol.
–De Mar? Aquiu... –comenci a díder.
–Òc, allí ei on a era residéncia eth sòn pair. Ben, era casa de ta pare.
–Era casa? –cada viatge se me separen mès es paraules.
–Açò passèc eth diuendres dempús que vosté viniera ací a veder-me per prumèr viatge. Guiomar entrèc en una casa, un polit chalet. Demorè. Quan un va darrèr d’auti ha de estar premanit tà demorar tot çò qu’hèsque falta. Jo auí suerte. Ara pòga estona, gessec Guiomar damb un òme. Se le veía un òme gran, pensè que serie eth pairin dera gojata. O vaya a saber.
Nòti coma vau perdent color. McShabby, o Abundio, seguís eth sòn relat.
–Anauen caminant, deishè ua distancia de seguretat e baishè deth coche. Les seguí, e ja damb era lum urbana, reconeishí ath abuelo. Peth maitin auia estat investigant sus vosté e era sua familia. Sa pare apareish en diuèrses planes d’Internet, es sues empresas e tota era pesca. Ja sap. Tamben i auie fòtos. Me fijé, dempús de tot, trebalhi com a detectiu.
Empassi saliua. Barri es uelhs.
–Non podia èster totalmente segur, mès er estomac m’hège gatalheues de pensar aquerò que posiblemente acabaua de descorbir. Ac a d’entener, ère un mochet, una mina de oro. Les seguí, entrèren en un restaurant car, e jo ath detrás sense dubtar. Auien taula reservada a nòm de sa pair. Alto e clar didec “Alfonso Adroher”. Non i auie confossion. Me emocioné tant que decidí aprofitar e me dí eth plaser de sopar en aqueth restaurant.
Jo m’è quedat sense paraules, honsat ena cagira.
–Pendent eth sopar, comprovè damb es mèns ojos que, d’èster pairin e arrehilha èren excedint es limits de la lei. E, senti dide’c, er òme non mostraue cap síntoma de cap malautia.
Se me vire er estómac. Non vau a plorar.
–E diboishè era magna estrategia. Acabè de sopar, quin bon gust a sa pair per cert, e anè a esperarlos ena pòrta de casa. De net, a oscures, tot acolhone más. Sense violéncia, eh? A era li demanè que entrèsse en casa, e me quedè parlant damb sa pair. Li condè era verdad, quan cau hèr grani negocis cau anar damb era verdad peth dauant. Èra conscient qu’auia ena man ua arma poderosa e non me calec anar damb mentires. Li dè un tiempo, pòc tot ac cau díder, entà que pensèsse “quant” e acordamos comunicar-nos per email, tà evitar sorpreses.
–M-m-mès... a-a-a-alavetz, eth mèn pair...
–De vertat que me sabe de grèu èster jo qui l’ac digue, mès non, su pair non ei malaut. Non ei en cap residéncia de atenciones especiaus. Eth sòn pair crompèc aquera casa, es sua, de propiedad. La registrèc coma residéncia legau, paguèc ath mètge entà que les convenciera a vosté e ara sua mare qu’aquerò ère çò mejor entà eth. Acceptèc anar tà casa es dimenjades a canvi de ser liure entre setmana.
–Èster liure? Mès...
–Aquerò ja non pogui explicar-la’c, sonque lo sap eth.
–Mès... jo è estat en aquera residéncia! –me planhi.
–Eth sòn pair ac auie tot pensant. Vosté nunca vedec era casa sencera, vertat? –Nègui damb eth cap–. Donques n’i auie mès, de hecho, tot.
–Mès es auti malauti...
–Sa pair auie boni contacti, fòrça boni. Es melhors.
–Inventèc era malautia entà poder víuer damb era sua amant –pensi en veu nauta entà dar-me’n compde. Per aquerò cercaue informacion sus er Alzheimer, entà poder enganhar-mos damb es síntomes. Per aquerò cercaue viatges, entà poder portar-la a era.
–Con Guiomar, òc.
Senti dolor. Pensi ena mia mair.
–A un shinhau d’aigua, se vos platz? –E aué desiri que sigue damb dròga.
–Per descompdat –e me pòrte un veire.
Beui.
–E... –intenti endreçar es preguntes en mèn cap–, alavetz? Per qué tot eth teatre damb es informes? Dempús de vier eth dusau còp podie auer-me dit que non i auie arren a hèr, que non ère possible... L’auessa credut.
–Eth sòn pair me demanèc que mintiera, que li inventèssa una vida a Guiomar. Siguec eth qui puso aquerò dera ex-actritz pòrno.
–Perque me coneish –admeti, ja destroçat.
–Supòsi. Volie que non se li pasara peth cap tornar-la a veir, e encara mens, sajar una relación damb era.
–I a bèra vertat en tot çò que m’a condat?
–Bèra ua. Coma que Guiomar a dus braci, por ejemplo.
Me dan ganes de dar-li un mastegòt.
–E eth Musèu, era aqueologia, era investigacion?
–Èra inspirat aqueth dia. A mès, Elewa auie ua amiga trabajando aquiu, pensè qu’atau serie mès fàcil se a vosté se le ocorrie anar a preguntar. Se mos auancèc, auerem sòrt que no didesse arren.
–Vosté me podie auer estauviat es sies cents èuros. Serà ua misèra comparat damb es sòs que li aurà trèt ath mèn pair.
–Eth prumèr informe l’ac aufrí gratuïtament sense saber arren de çò que passarie, non ac desbrembe.
–Me les va a tornar ara?
–Non.
–M’ac imaginaua.
Mos quedam caradi ua estona.
–Açò que non enteni –digui, encara dant-li torns a tot– ei coma eth mèn pair, tan heired e calculador, se permetec eth luxe d’enganhar-se anant tà casa.
–Me parece que jo no è era responsa. Sonque sai que su mair non i ère. Dilhèu aprofitèc entà agarrar papèrs deth despacho, non ac sai, ac desconeishi. Dilhèu siguec per morbo. Su pair mantenguie negòcis, damb un aute nòm, evidentament.
Aquerò ei çò qu’hège quan venguie tà casa es dimenjades. Per aquerò non deishaue ara mia mair èster damb eth.
–De hèt, su pair portaue ua vida mès normau dera que se creen. Si ac pense, guaire gent sabie que sa pair ère malaut?
–Eth mèn pair, quan comencèc a meter-se mala...
Eth silènci ac explique tot. Compreni ara es ganes que metec ath principi tà que non diguessem arren, qu’aqueth ère un còp fòrt tà eth. Rebrembi que se comparèc damb Maragall e mos hèc a compréner que non volie anar de praubet ne qu’era gent sentesse compassion. Sabie qu’era mia mair entrarie en jòc de dissimular entà evitar es rumors, es lengues emmetzinades. Ac auie tot planejat.
–Escote, ehm, Abundio. Eth mèn pair, guaire...
–Ah no, non l’ac vau a díder. Ei ua bona quantitat de dinero, non ac pogui negar, ja deu conéisher vosté a sa padre e en quines xifres se botge. Jo ac sabia e el sabie que ac sabia. Era vertat ei fòrça cara e mantenerla en secrèt, encara mès.
–Non, jo didia que guaire temps è qu’ei damb Guiomar.
–Guiomar li siguec infidèu a sa padre damb vosté, s’ei aquerò çò que demane. Guiomar non sabía qu’èren pair e hilh. Ath sòn pair non li hizo gràcia sabe’c, mès Guiomar le convencec. Er auta vertat ère muy pitjor.
–Guiomar... –bohi.
–Non sai qu’a aguesta hemna, les a deishat hipnotizados as dus.
–Se vò un conselh, non s’apròpe a era.
–Non se n’hèsque, jo me retiri un tiempo. Ac pogui hèr.
M’agradarie odiar-le mès, mès dempús de tot, eth s’a descrit perfectament: ei un supervivent, s’a limitat a hèr aquerò que li ges melhor. En canvi, eth mèn pair... Me tremòle eth còs en pensa’c. Non ère necessari mentir, podie auer marchat de casa coma hèn es òmes e hemnes normaus d’aguest mond, non calie hèr-mos a patir. Hèr patir ara mia mair.
–Me’n vau a anar –me lhèui,
–Siroco, s’embrembe qué li didí eth primer dia quan me didec qu’eth nòm dera gojata ère Guiomar?
Coma descuenda-me’n, è aquera convèrsa surrealista gravada a huec.
–Qu’ère eth madeish nòm qu’era amant secreta de Machado –responi.

E non cau híger arren mès. Abundio arrís amable e condescendent. Creigui que se m’a metut quaquarren en uelh.

EPÍLOG

Era vertat

–Pogui preguntar-li quaquarren mès? –digui, dejà damb era man en pom dera pòrta.
–Vosté digue.
–Per qué “Era oxidacion der avocat”?
–Minjaua mexican quan escriuí eth prumèr mail ath su pair. Me semblèc originau, pòc sospitós, non auie de cridar la atencion. Vò saber era vertat sus era oxidacion der avocat? Cuando un hè guacamole, diden que cau méter er uàs der aguacate en miei dera pasta d’avocat entà evitar que se oxide. Non ei vertat. Sonque protegís un shinhau ath torn, e al finau acabe oxidant-se de tota manèra. El limon ei er unico bon antioxidant.

ARREGRAIMENTS

Didie Oscar Wilde que non i a mès que dues règles entà escríuer: auer quaquarren a díder e dide’c. Me permeti eth luxe d’híger que tamben cau auer eth moment. Eth frut dera escritura non ei proporcionau ath temps qu’un passe dauant der ordenador, dera libreta, dera huelha en blanc ath cap e ara fin. Acabar ua istòria escrita, mès longa o mès cuerta, va mès enlà d’auer un principi e un finau en cap. Cau trapar es paraules, er ordre, era manèra. E aquerò qu’un dia ei perfècte, londeman non vau arren, e ara invèrsa. Escríuer ei un camin plen d’imprevisti, condicionat pera meteorologia e pes incleméncies deth temps. E ei un camin que, tot e qu’un sonque escriu damb dues mans e un cap, jamès s’hè solet.

Per aquerò, m’agradarie arregair infinitament ad aqueri que m’an acompanhat e hèt possible eth trajècte per aguestes planes de ficcion.

A Artur, Albert e Wences, a Facto e es Flores Azules, a Iván, a Josh, a Damien, a Manel e a Quique pes ores e dies de musica; a Greta I la MacNífica, peth supòrt informatic; a S. pera paciéncia e insisténcia; a B. per creir en McShabby; a C. pera logística; ath diccionari per auta logística (senti es còps de pè); as emails estúpids e ath Facebook per generar idies absurdes com aguesta; a La Competència e La Segona Hora pes meddies surrealistes; mès, sustot, ath caumatge peth temps liure.

**************************************************************

Volver atrás